ناصر تقوی - کارشناس ارشد عمران آب
رضا تقوی - کارشناس ارشد عمران سازه های هیدرولیکی
عمار تقوی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک خاک و پی

با توجه به پیشرفت های اخیر در طرح تنظیم خودکار جریان برای سرریز سدها و شبکه های انتقال، تعیین دقیق دبی عبوری از دریچه های قطاعی از اهمیت زیادی برخوردار است. روابط تجربی و نمودارهای متعددی برای تخمین دبی دریچه ها ارائه شده است. این روش ها از دقت کافی برخوردار نبوده و اغلب برای دامنه محدودی از متغیرها قابل استفاده می باشد. در این تحقیق پارامترهای موثر بر دبی عبوری از دریچه های قطاعی لیست شده و سپس با استفاده از آنالیز ابعادی و تئوری پای باکینگهام رابطه ای برای تخمین دبی در شرایط جریان مستغرق ارائه داده می شود. رابطه بدست آمده دبی جریان را به عمق آب بالادست، عمق آب پایین دست، عرض دریچه، مقدار بازشدگی دریچه و عدد فرود ربط میدهد. اعتبار این رابطه با استفاده از داده های آزمایشگاهی منتشر شده قبلی و یک سری داده اندازه گیری شده صحرایی از دریچه های قوسی شبکه آبیاری و زهکشی شهرستان گچساران بررسی گردید. نتایج بدست آمده نشان دهنده تطابق خوب رابطه به دست آمده با داده های آزمایشگاهی و صحرایی بود.

دریچه قطاعی ، جریان ازاد ، آنالیز ابعادی ، تئوری پای باکینگهام