بهروز محمدی یگانه - هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
جواد عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مهدی چراغی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

از سال های پایانی دهه هفتاد، هدفمند کردن یارانه ها در ایران با توجه به آشفتگی عملکردی مدیران اجرایی نظام یارانه، از مهمترین موضوعاتی بوده است که هر سال هنگام تدوین لایحه بودجه مورد ارزیابی قرار می گرفت و به نظر می رسید که نظام یارانه ها، ناکارآمد عمل کرده است، زیرا یارانه ها به صورت مساوی در بین اقشار و دهک های پردرآمد و گروه های آسیب پذیر جامعه توزیع می شد. با توجه به روند افزایشی هزینه های دولت در تهیه و تامین کالاهای اساسی وارداتی و خرید داخلی، اتلاف منابع، فساد و رانت ناشی از یارانه های غیرهدفمند و افزایش تعهدات به واسطه افزایش جمعیت، میزان یارانه مورد نیاز هم روندی صعودی داشت. بدین صورت که مصرف انرژی در ایران هر ده سال دو برابر می شد و لازم بود یارانه ها تا حد امکان در اختیار گروه های هدف قرار گیرد. از این رو در سال 1389 با اجرای تحول تاریخی قانون هدفمند سازی یارانه ها، جراحی اقتصادی دوران گذر از اقتصاد یارانه ای به اقتصاد رقابتی و آزاد محقق شد. در طرح هدفمندی یارانه ها به نظر می رسد اگر برنامه ها و سیاست های حمایتی به ویژه با نگاه ویژه و تخصصی به جامعه روستایی نباشد، اولی عرصه آسیب پذیر، عرصه های روستایی اند. در تحقیق حاضر تلاش می شود تا هدفمندی یارانه ها، اثرات پرداخت یارانه های نقدی و تاثیر آن در اقتصاد خانوار روستایی بررسی شود. روش پژوهش در این تحقیق روش توصیفی و تحلیلی است و با استفاده از داده های پرسشنامه ای به تحلیل اثر این تحولات در وضعیت اقتصادی و توسعه جامعه روستایی پرداخته می شود.

هدفمندی یارانه ها، ساختارهای تولیدی، اقتصاد روستایی، رفتار مصرفی