محمدعلی دهقانی تفتی - کارشناس ارشد بخش منابع طبیعی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد
ناصر انصاری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
ناصر باغستانی میبدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
محمد ابوالقاسمی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

حساسیت انواع مراتع در برابر عوامل تخریب یکسان نیست. برای بهره وری در مدیریت، حفاظت و توسعه مراتع هر منطقه لازم است این حساسیت اندازه گیری و اولویت ها معلوم گردد. برای تعیین اولویت های حفاظتی در مراتع استان یزد، محدوده ای به مساحت 113000 کیلومتر مربع انتخاب شد و با استفاده از نقشه تقسیمات نواحی آب و هوایی ایران (تهیه شده توسط هنری پابو)، 4 زیرناحیه عمده آب و هوایی شامل مناطق نیمه بیابانی، استپی، نیمه استپی و جنگل های خشک کوهستانی در محدوده مطالعاتی شناسایی گردید. در هر یک از نواحی مذکور به تعداد لازم مرتع نمونه انتخاب و میزان تولید علوفه، تاج پوشش و خوشخوراکی آنها از طریق پلات های نمونه اندازه گیری شد. این سنجش در مراتع مرجع نیز انجام گرفت و تفاوت های موجود محاسبه و بعنوان شاخص برای نتیجه گیری استفاده شد. این مقایسه نشان داد که مراتع نیمه بیابانی و استپی در 30 سال اخیر کمترین آسیب را از نظر تولید علوفه و تاج پوشش و خوشخوراکی داشته، در حالیکه مراتع نیمه استپی و جنگل های خشک کوهستانی در مقایسه با مراتع مرجع بیشترین تغییر را داشته است، بطوریکه میزان حساسیت ناحیه جنگل های خشک کوهستانی 132 برابر ناحیه نیمه بیابانی و استپی بوده است. تفاوت هایی که مشاهده شد اهمیت توجه مدیران حفاظت منابع طبیعی به این اولویت بندی را نشان می دهد که در اصل مقاله بطور مفصل خواهد آمد.

ناحیه آب و هوایی، مراتع نیمه بیابانی، مراتع استپی، مراتع نیمه استپی، مراتع زیرناحیه جنگل های خشک کوهستانی، مرتع مرجع