سیده رحمانه اطیابی - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی دانشگاه اصفهان
مجید بوذری - استاد میکروب شناسی گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان

ویروس JC به خانواده Polyomaviridae تعلق داشته دارای اندازه 40 نانومتر، بدون پوشش، تقارن بیست وجهی، ژنوم DNA دو رشته ای حلقوی و به اندازه 5130 جفت باز (پروتوتایپ) است. ژنوم، کد کننده 7 پروتئین مهم می باشد. شواهدی وجود دارد که این ویروس براثر ورود از راه دستگاه تنفس و احتمالاً به دنبال و برمی اولیه همراه با عفونت لنفوسیت های خون محیطی و مغز استخوان در دوران کودکی، در بافت های مشخصی به صورت نهفته و مزمن، استقرار یافته و پس از عواملی نظیر بارداری، افزایش سن، پیوند اعضا و دیگر عواملی که منج به سرکوب سیستم ایمنی می گردند مانند بیماران آلوده به HIV، بیماران مبتلا به لنفوم، گیرنده های پیوند اعضاء، بیماران مبتلا به مالتیل اسکلروزیس (MS) و بیماران تحت درمان شیمی درمانی، فعال گردیده، تکثیر و انتشار یافته، سپس وارد مغز شده و ماده سفید و سلول هایی که مسئول ساخت میلین هستند را مورد حمله قرار می دهد و باعث لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیش رونده (PML) می گردد. علاوه بر PML این ویروس باعث سندرم دست ناسازگار نیز می شود، همچنین به نظر می رسد آنتی ژن T مسئول سرطان زایی ویروس JC می باشد. مواردی از عقیمی در مردان نیز گزارش گردیده است. به علت اینکه فراوانی آلودگی به ویروس در جمعیت بالا می باشد، شناسایی این ویروس می تواند در تشخیص آلودگی مدفوعی در آب آشامیدنی مورد استفاده قرار گیرد. امروزه از این ویروس برای انتقال هدفمند ژن و اطلاعات افراد بومی ناحیه و بررسی امنیتی برای مهاجرت غیرقانونی به عنوان مارکر زیستی نیز استفاده می گردد.

ویروس JC، ارزش تشخیص PML, John Cunningham، سرطان