مصطفی استکی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوراستگان اصفهان
محمد رضا نادری در باغشاهی - دانشیار گروه زراعت دانشگاه خوراسگان اصفهان
بابک بحرینی نژاد - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

تنش خشکی یکی از عمده ترین محدودیت های تولید محصولات زراعی است. شناخت مورفولوژیک و فیزیولوژیک مقاومت به خشکی در بهبود مشکلات ایجاد شده تحت شرایط خشکی از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی گیاه دارویی کنگر فرنگی(Cynara scolymus L.) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان (شهید قزوه) نجف آباد صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه تیمار50،20 و 80 درصد تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی و تعداد چین در دو مرحله رویشی و زایشی به عنوان فاکتور فرعی لحاظ شدند. شاخص هایی از جمله تعداد برگ، وزن تربرگ، وزن خشک برگ، وزن تر گل ، وزن خشک گل، وزن خشک کل، میزان کلروفیل، کاروتنویید اندازه گیری شدند. شاخص های وزن خشک برگ، وزن تر برگ، وزن تر گل و وزن خشک کل در مرحله زایشی در شرایط تنش و همچنین تعداد چین معنی دار شدند و نتایج نشان داد در این مرحله با ورود به گل دهی شاخص های عملکرد گیاه کاهش پیدا کرد. در مرحله رویشی شاخص های وزن تر برگ، وزن خشک برگ، تعداد برگ درسطح 1درصد تحت تیمار تعداد چین معنی دار شدند. اثر تنش در این مرحله از نمو تنها بر روی تعدادبرگ در سطح 1 درصد معنی دار شد که نشان دهنده این است که گیاه کنگر فرنگی در طی مرحله رویشی مقاومت بهتری نسبت به تنش های اعمال شده دارد. میزان کلروفیل، کاروتنویید در شرایط تنش های اعمال شده معنی دار شدند. با افزایش تنش میزان کلروفیل a کاهش ، کلروفیل b افزایش و کلروفیل کل کاهش پیدا کرد. ضمنا میزان کاروتنویید با افزایش تنش از سطح تنش ملایم (50 درصد خشکی) به تنش شدید(80 درصد خشکی) کاهش چشمگیری پیدا کرد.

کاروتنویید، شاخص های عملکرد، شاخص های فیزیولوژیک، کنگر فرنگی