فاطمه خیامیم - دانشجوی دکتری، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه خاکشناسی
حسین خادمی - استاد، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه خاکشناسی

کربن آلی خاک و ویژگی های مرتبط با آن مهم ترین شاخص های شناخته شده کیفیت خاک هستند. این مطالعه با هدف بررسی مهم ترین عوامل موثر بر مقدارکربن آلی خاک های استان اصفهان انجام شد. تعداد 248 نمونه خاک سطحی از کل استان اصفهان جمع آوری شد. ویژگی های خاک با روش های استاندارد آزمایشگاهی اندازه گیری شد. داده های درازمدت دما و بارش 21 ایستگاه سینوپتیک استان تهیه و رابطه رگرسیونی بین هریک از ویژگی های اقلیمی با ارتفاع در ایستگاه های سینو پتیک استان برقرار شد. از این روابط معنی دار برای تخمین مقادیر بارش و دما در نقاط نمونه برداری استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات خاک و تعیین موثرترین آن ها از روش تحلیل مولفه های اصلی استفاده شد. پیش بینی مقدار کربن آلی خاک با استفاده از معادلات رگرسیون خطی چند متغیره انجام شد. نتایج مطالعه تحلیل مولفه های اصلی در خاک های استان نشان داد که خاک های استان تحت تاثیر 4 دسته عوامل قرار دارند که به ترتیب تحت عنوان اقلیم و بافت خاک، شوری خاک،درصد گچ و آهک معرفی می شوند. مدل سازی رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که اقلیم و بافت خاک نقش موثری در پیش بینی مقدار کربن آلی خاک دارند. اختلاف معنی دار آماری بین مناطق اقلیمی متفاوت در استان از نظر مقدار کربن آلی خاک مشاهده شد. در مجموع با توجه به تفاوت اقلیمی چشمگیر در استان و کمبود کربن آلی درخاک های استان انتظار می رود با برنامه ریزی های درازمدت واقدامات مدیریتی لازم از کاهش ذخایر کربن خاک و به تبع آن تخریب خاک به ویژه درمناطق خشک و نیمه خشک جلوگیری به عمل آید.

کربن آلی، بارش، رگرسیون چند متغیره، تحلیل مولفه های اصلی