میقات حبیبیان - استادیار، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران- نویسنده مسئول

ارتقای سطح ایمنی جاده ها در شرایط فقدان و یا دقیق نبودن آمار تصادفات جاده ای، یکی از مشکلات متولیان ایمنی راه های برون شهری است که به ویژه در مسئله اولویت تخصیص بودجه ارتقای سطح ایمنی به نقاط مختلف یک جاده با شبکه جاده ای به چشم می خورد. هر چند در برخی مطالعات، میزان خطر آفرینی نسبی برخی معیارهای ایمنی از دیدگاه کلان مورد بررسی قرار گرفته است، لزوم یک نگرش ناهمفزون جهت شناسایی نقش تمامی اجزای راه به چشم می خورد تا بتوان میزان خطرآفرینی نقاط مختلف جاده را در شرایط فقدان آمار تصادفات نیز محاسبه نمود. در این مقاله با استفاده از رویکردی ناهمفزون نقش 47 عامل از اجزای راه دو خطه دو طرفه بین شهری در میزان خطر آفرینی آن به دست آمده است. بدین منظور با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در تحلیل میزان خطر آفرینی هر یک از محدوده های جاده، نقش هر یک از این اجزا و عوامل تشکیل دهنده آنها در احتمال بروز حادثه برای وسایل نقلیه محاسبه گردیده است. تحلیل پرسشنامه هایی که توسط متخصصان ایمنی جاده ای تکمیل گردیده نشان می دهد که محدوده های شامل کاربری های حاشیه راه و پارکینگ های بین راهی و پل ها بیشترین نقش در بروز تصادفات جاده ای را برعهده دارند. این مطالعه نشان می دهد که 12 عامل مهم تر در بروز حوادث جاده ای در مجموع بیش از نیمی از احتمال بروز حادثه را تشکیل می دهند.

ایمنی، راه دو خطه دو طرفه، مقاطع هندسی جاده، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، خطر