ابراهیم بنیاس - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی
عادل دباغ محمدی نسب - استاد اکولوژی کشاورزی
شاهین اوستان - دانشیار شیمی و حاصلخیزی خاک

کادمیوم یک عنصر بسیار سمی که از طریق فعالیت های انسانی از قبیل کشاورزی و معدنکاری وارد اکوسیستم خاک و آب می گردد. به منظور بررسی اثر تناوب بر میزان تجمع کادمیوم در گیاه لوبیا قرمز آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل چهار غلظت کادمیوم صفر، 10 ، 50 و 100 میلی گرم در کیلوگرم خاک و سه تناوب چغندر لبوبی - لوبیا قرمز، کلزا - لوبیا قرمز و تاج خروس - لوبیا قرمز و یک کشت بدون تناوب لوبیا قرمز بودند. نتایج آزمایش نشان داد وزن خشک اندام هوایی و ریشه در غلظت 100 و عملکرد دانه لوبیا قرمز در غلظت 50 و 100 به طور معنی داری کاهش یافت. تناوب چغندر - لوبیا قرمز افزایش و تاج خروس - لوبیا قرمز کاهش معنی دار وزن خشک اندام هوایی لوبیا قرمز را سبب گردیدند. عملکرد دانه لوبیا قرمز در تناوب با تاج خروس به طور معنی داری کاهش یافت. تجمع کادمیوم در اندام هوایی لوبیا قرمز در غلظت 100 به طور معنی داری بیشتر از غلظت 10 بود. در غلظت 100 کمترین میزان تجمع کادمیوم اندام هوایی در تیمار تناوب چغندر لبویی – لوبیا قرمز مشاهده شد. تجمع کادمیوم در دانه لوبیا قرمز در تناوب با تاج خروس در مقایسه با تناوب چغندر - لوبیا قرمز و لوبیا قرمز در کشت بدون تناوب به طور معنی داری بیشتر بود.

تناوب ، کادمیوم ، لوبیا ، عملکرد دانه