علیرضا قدرتی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی گیلان
محمد رضا پور نصرالله - کارشناس ارشد آبخیزداری
مسعود ساجدی - عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک آبخیزداری
مهدی حبیبی - عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک آبخیزداری

مهار فرسایش در رودخانهها با استفاده از پوشش گیاهی ضمن حفظ و احیاء محیط زیست از آثار تخریبی جریانات رودخانه ای بخصوص در مواقع سیلابی برروی فرسایش کنارهها میکاهد و در نتیجه میتواند بین روشهای حفاظتی از اولویت خاصی برخوردار باشد. بررسی تأثیر نوع گونه گیاهی و الگوی کاشت در تلفیق آن با روشهای مکانیکی غیر سازهای، در کاهش فرسایش کناری رودخانه از جمله مواردی هستند که بصورت پروژه های موردی برای رودخانه های معرف کشور قابل مطالعه میباشند. در این مقاله، روش بیومهندسی برای تثبیت بیولوژیکی حاشیه رودخانه ها در مناطق گیلان بررسی و معرفی مناسبترین شیوه بیولوژیکی از نظر تراکم و ترکیب گیاهی اجرا میشود. ابتدا با استفاده از اطلاعات هیدرولیکی و مدلهایی نظیر HEC-RAS شرایط هیدرولیک مرزی جریان و تنش برشی ارزیابی میگردد. سپس دیواره کناره رودخانه شیب دهی شده و پوشش گیاهی در قالب 5 واحد پیشبینی شده شامل: a) درخت با فاصله 2×2 متر b ) درختچه با فاصله 1×1 متر c) بوته d) ترکیب درخت و درختچه با فواصل 1 × 1 متر e) ترکیب درختچه و بوته با فواصل 1×1 متر برای درختچه f) شاهد، در کناره رودخانه اجرا میگردد(شدت و نوع فرسایش به عنوان متغیر وابسته و نوع گونه گیاهی، رشد سالانه، تراکم و ترکیب گیاهی به عنوان متغیرهای مستقل در این طرح میباشد). در طول دوره طرح نیز اقدام به ثبت دادههای مربوط به فرسایش میگردد. نتایج جاصل

حفاظت کناره رودخانه، ترکیب گیاهی، مهار فرسایش، گونه گیاهی، بیومهندسی