سحر رضایان - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود،
سیدعلی جوزی - دانشیارگروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مهزاد مجاهدی - کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی ، گرایش ارزیابی و آمایش سرزمین دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

مجتمع پتروشیمی تبریز در زمینی به مساحت 391 هکتار و و ارتفاع 1362 متر از سطح دریا در جنوب غربی تبریز ، مجاور پالایشگاه تبریز واقع شده است.این مجتمع در زمینه تولید مواد پلیمری و شیمیایی فعالیت می کند و محصولات اصلی آن عبارتند از: پلی اتیلن، مطالعه ی حاضر با توجه به حساسیت های محیط زیستی منطقه تبریز با هدف حذف ، کاهش و کنترل ریسک .ABS پلی استایرن و پس EFMEA صورت گرفته است. بدین منظور ابتدا توسط روش JSA وEFMEA های محیط زیستی موجود با استفاده از دو روش از انتخاب محدوده ی مطالعاتی،شناسایی و اندازه گیری پارامتر های محیطی منابع مولد ریسک های محیط زیستی شناسایی شد.با که حاصلضرب احتمال، شدت، RPN استفاده از این روش 61 جنبه ی محیط زیستی موردشناسایی و ارزیابی قرار گرفت.پس از محاسبه گستره می باشد و دسته بندی سطوح ریسک 19 ریسک زیست محیطی با عدد اولویت بالا تر از 50 که در محدوده ی سطح ریسک بالا بود مشخص گردید . جهت تعیین رتبه ی ریسک های سطح زیاد با بهره مندی از رویکرد های تصمیم گیری چند شاخصه از روش استفاده گردید و در نهایت به رتبه بندی ریسک ها پرداخته شد.نتایج حاکی از آن است که ریسک های بهره برداری کمپرسورو Shut Down واحد به ترتیب بیشترین و کمترین رتبه ریسک را داشته است .دومین روش ارزیابی ریسک استفاده شده در این مطالعه روش می باشد.در این روش ابتدا واحد های کارخانه توسط نرم افزار شبیه سازی شدو 4 شغل مورد JSA شناسایی و ارزیابی قرار گرفت که ، 21 مورد در درجه غیرقابل قبول قرار داشتند. در هر شغل شدت حادثه، احتمال وقوع خطرو میزان مواجه مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در انتهای هر دو روش با توجه به ماهیت ریسک های زیست محیطی برنامه ها و راهکار های لازم جهت کنترل وکاهش ریسک های محیط زیستی شناسایی شده ارائه گردید.

ارزیابی ریسک محیط زیستی، روش EFMEA ، روش JSA شرکت پتروشیمی تبریز