ماندانا مودی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
عظیم اکبرزاده خیاوی - پروفسور، دپارتمان نانوبیوتکنولوژیف انستیتو پاستور ایران
حسن ابراهیمی شاهم آبادی - سخنران دپارتمان نانوبیوتکنولوژیف انستیتو پاستور ایران

با استفاده از نانو فناوری علاوه بر افزایش کارایی می توان از عوارض جانبی داروها کاست. با توجه به شیوع بالای دیابت در جوامع و اثر ضد دیابتی گیاه سیاهدانه، این تحقیق به منظور بررسی اثر ضد دیابتی نانو ذرات نیوزومی بارگذاری شده با عصاره سیاهدانه در موش های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین صورت گرفت. در این مطالعه عصاره سیاهدانه بر روی نانوذرات نیوزومی بارذاری شد. از روش های سونیکاسیون، تفرق دینامیک نور و اسپکتروفتومتری برای توصیف نانوذرات استفاده شد. سپس مطالعات درون تنی آغاز شد. ابتدا گروه های موشی مبتلا به دیابت با استفاده از تجویز آنتی بیوتیک استرپتوزوتوسین ایجاد شد. تجویز به صورت تزریق داخل صفاقی و یک مرتبه و با دوز 150mg/kg به موش های بالغ ماده سوری صورت گرفت. پس از یک هفته، عصاره به صورت آزاد و بارگذاری شده بر روی نانوذرات نیوزومی به حیوانات مبتلا به دیابت خورانده شد. تجویز به صورت روزانه و به مدت 30 روز و برابر با 200mg/kg بود. میانگین وزن و قند خون به صورت فتگی در گروه های مختلف اندازه گیری شد. اندازه نانوذرات حاوی عصاره و شاهد به ترتیب برابر با 373 و 481 نانومتر تخمین زده شد. میزان بارگذاری عصاره بر روی نانوذرات 25 درصد محاسبه گشت. مطالعات رهش نشان دهنده قدرت احتباس دارویی بالای نانوذرات حاوی عصاره بود بطوریکه تنها 38% از داروی بارگذاری شده پس از 48 ساعت از نانو ذرات آزاد شد. در پایان مطالعه گروه دریافت کننده عصاره بارگذرای شده بر روی نیوزوم نسبت به عصاره آزاد، کاهش قند خون 8 درصدی نشان دادند. همچنین الگوی تغییرات وزنی در گروه دریافت کننده نانوذرات نیوزومی بارگذاری شده با عصاره سیاه دانه بیشترین شباهت را به گروه کنترل سالم نشان داد. نتایج نشان داد عصاره سیاه دانه این توانایی را دارد که قند خون را کاهش دهد. همچنین مشخص شد نانوذرات نیوزومی می توانند به عنوان حامل مناسب به صورت خوراکی مورد استفاده قرار گیرند.

دیابت، استرپتوزوتوسین، نانوفناوری، نپوزوم، سیاهدانه