آرام رمضانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومغناطیس، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
بهروز اسکویی - استادیار، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
میثم عابدی - استادیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران

تصاویر میدان مغناطیسی و گرانی زمین همواره بعنوان بخشی از برنامه های اکتشافی منابع معدنی مورد استفاده قرار گرفته اند. فیلتر کردن و پردازش تصویر، رکن مهمی در تعبیر و تفسیر داده های مغناطیسی و گرانی، بخصوص در زمینهی اکتشافات معدنی محسوب می شود. تعیین مرز توده های معدنی و ساختارهای زمین شناسی همواره به دلیل کاربرد وسیع آن در حوزهی اکتشافات و چه در حوزهی زمینشناسی(تعیین محل گسل ها و شکستگی های ساختارهای زمین شناسی) از اهمیت زیادی برخوردار بوده و یکی از مراحل پردازش داده های میدان پتانسیل بشمار میرود. روش های زیادی برای برآورد مرز پیشنهاد شده است که اکثر آنها از نوع فیلترهای بالاگذر، شامل مشتق افقی و قائم هستند. فیلترهای مشتق شامل فیلتر مشتق قائم و افقی بطور گسترده در نقش ابزاری برای تفسیر بیهنجاری های میدان پتانسیل مورد استفاده قرار می گیرند. مقدار مشتق افقی درست در بالای لبه های توده مولد بیهنجاری بیشینه مقدار خود را دارد و لبه ها را برجسته می کند. فیلتر مشتق قائم، عرض بیهنجاری ها را باریکتر و در نتیجه موقعیت توده ها را با دقت بیشتری مشخص می نماید. با افزایش مرتبه مشتق قائم، بیهنجاری ها برجسته تر میشوند اما چون این فیلتر از نوع بالاگذر است بطور ناخواسته همزمان با سیگنال های موجود در تصویر نوفه ها نیز برجسته می شوند در اینجا به معرفی چند فیلتر که ترکیبی از مشتقات جهتی هستند، شامل فیلترهای مکانی و فیلترهای فاز محلی می پردازیم. در ادامه این روشها روی داده های مغناطیس و گرانی یک مدل مصنوعی شامل سه توده مدفون، به منظور تعیین مرز توده های مولد بیهنجاری، اعمال شده و نتایج بدست آمده با هم مقایسه شده است.

تعیین مرز بی هنجاری، میدان پتانسیل، مشتق قائم، مشتق افقی، فیلترهای مکانی، فیلترهای فاز محلی