فیروزه صالحی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
شهرام پورسیدی - استادیار بخش بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
جعفر ذوالعلی - استادیار بخش بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

جنس Nepeta با نام فارسی پونه سا (بادرنج) متعلق به خانواده نعناعیان دارای گونه های دارویی و اسانس دار بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر 250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب های شیمیایی اسانس گیاه Nepeta Mahanensis مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در تیر ماه سال 93 برگ و سر شاخه های هوایی گلدار این گیاه از منطقه ماهان واقع در استان کرمان جمع آوری شد و به طور جداگانه با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. ترکیب های تشکیل دهنده و روغن های اسانسی جهت بررسی فیتوشیمیایی با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شد. در هر یک از روغن های اسانسی برگ و گل 41 ترکیب شناسایی شد. اجزای اصلی اسانس برگ 1و 8 سینئول با 30/28%، بتا پینن با 12/17%، نفتالن با 11/53% و آلفا پینن با 8/88%و بخش عمده اسانس گل 1 و 8 سینئول با 24/52%، سیکلوهگزانون با 19/79%، بتا پینن با 7/64% و آلفا پینن با 6/85% می باشد. در نتیجه در هر دو اندام مورد بررسی 1و 8 سینئول بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده است.

؛Nepeta Mahanensis، اسانس، فیتوشیمیایی، 1و 8 سینئول