سیده مریم اجاق زاده محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، مدیریت سیستم و بهره وری، دانشگاه غیرانتفاعی راهبرد شمال
عادل آذر - استاد گروه مدیریت دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
رضا اسماعیل پور - دانشیار گروه مدیریت دانشگاه گیلان، رشت، ایران

پروژه های سدسازی به عنوان یکی از بزرگترین، پرهزینه ترین، اشتغال زاترین، متنوع ترین و حساس ترین پروژه های کشور به شمار می رود، به نحوی که سالانه مبالغ قابل توجهی از بودجه عمرانی کشور را چه در مرحله امکان سنجی و طراحی و چه در مرحله اجرا، به خود اختصاص می دهند. این پروژه ها علیرغم اشتغال زایی فراوان، به علت طولانی بودن مدت اجرا و پر هزینه بودن آن، در معرض تهدیدات گوناگون می باشند. این تهدیدات تأثیرات فراوانی بر اهداف اصلی پروژه که همانا اتمام به موقع و با هزینه و کیفیت مناسب و پیش بینی شده است، می گذارند. عدم شناخت ها و عدم قطعیت ها در فاکتورهای مؤثر در این گونه پروژه ها موجبات بروز حوادث خسارات و تأخیرات بسیاری را فراهم می آورد. این تحقیق در ابتدا با شناسایی ریسک های مؤثر بر پروژه های سدسازی آغاز گردید. آنگاه پس از انتخاب شاخه های اصلی ریسک های پروژه، به تعداد 13 عدد با استفاده از شاخص های در نظر گرفته شده، اقدام به رتبه بندی آنها نموده است. این رتبه بندی با توجه به نظرات متخصصین شاغل در پروژه سد شهربیجار صورت گرفته و در این امر از متدهای اولویت بندی MADM استفاده شده است. تکنیک های مورد استفاده SAW فازی و TOPSIS فازی می باشد. وزن شاخص ها از تلفیق نظرات خبرگان و آنتروپی شانون بدست آمده اند. رتبه بندی با استفاده از 8 شاخص مؤثر بر اهداف، میزان تأثیر رویداد، اثرات اقتصادی- اجتماعی و محیطی، سرعت مقابله با ریسک، نزدیکی زمان وقوع ریسک، توانایی واکنش به ریسک، عدم اطمینان در شناخت ریسک، مدیریت ناپذیری ریسک بوده اند. نتایج نشان داد که ریسک های زیست محیطی و اقتصادی، بیشترین و ریسک های مشاور و ناظر کمترین رتبه را به خود اختصاص دادند.

ریسک های سدسازی، تصمیم گیری با شاخص های چندگانه، آنتروپی شانون، SAW فازی، TOPSIS فازی