احسان اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
امیر سلطانی محمدی ۳ - استادیار دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومندنسب - استاد دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

یکی از مهمترین معیارها هنگام طراحی سیستم آبیاری قطرهای نواری، هندسه جبهه رطوبتی است که توسط نوار آبیاری - ایجاد میشود. شکل و ابعاد جبهه رطوبتی به عواملی از قبیل بافت خاک، ضریب هدایت هیدرولیکی اشباع خاک، دبی و حجم آب خروجی، شیب و زمان آبیاری بستگی دارد. به منظور برآورد ابعاد جبهه رطوبتی خاک در آبیاری قطرهای نواری در اراضی - شیبدار، تحقیقی با سه تیمار و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه چمران اهواز انجام گرفت. تیمارها شامل سه شیب صفر، 2 و 5 درصد و دو دبی 6 و 9 لیتر در ساعت در هر متر نوار بودند که به صورت دو آزمایش جداگانه در پاییز 1393 انجام شد. در هر آزمایش عرض و عمق خیس شده زیر نوار آبیاری اندازه گیری و برای برآوردابعاد جبهه رطوبتی از روش تحلیل ابعادی، به دلیل ساده بودن و کم بودن تعداد پارامترها استفاده شد. نتایج حاصل ازتحلیلهای آماری نشان داد که با افزایش شیب زمین، قطر و عمق خیس شده توسط نوارها افزایش یافت. این افزایش درسطح آماری پنج درصد در اراضی با شیب 2 و 5 درصد نسبت به زمین مسطح اختلاف معنیدار داشت. افزایش عرض خیسشده برای دبی 6 و 9 لیتر در ساعت در زمین با شیب 2 درصد نسبت به زمین مسطح به ترتیب 10 و 3 درصد و برای شیب 5درصد 20 و 13 درصد بود. افزایش عمق خیس شده برای دبی 6 و 9 لیتر در ساعت در زمین با شیب 2 درصد نسبت به زمین مسطح 12/5 و 17 درصد و برای شیب 5 درصد 25 و 15 درصد بود. در پایان یک سری روابط علمی تجربی بدست آمد که همخوانی بسیار خوبی با نتایج آزمایشها نشان داد و از این روابط میتوان در طراحی آبیاری قطرهای نواری به خوبی استفاده -کرد.

آبیاری قطرهای نواری، جبهه رطوبتی، تحلیل ابعادی، اراضی شیبدار