حمید فراست فر

به لحاظ اینکه کشور ما دارای فرهنگ و تمدنی چند هزار ساله می باشد و در طول تاریخ پر فراز و نشیب آن ، ارزش های معنوی و اخلاقی جایگاهی ویژه در میان مردمان این سرزمین داشته و دارد بنابراین می بایستی توجه خاصی به تربیت اخلاقی شهروندان داشت و با توجه به اینکه جامعه معاصر کشور تمایل بیشتری به مادیات نشان میدهد و ارزش های جامعه در حال تحول می باشند لذا در این پژوهش که یک تحقیق کتابخانه ای و مروری بوده وبه روش تحلیل محتوا انجام گرفته است محقق تلاش کرده تا به تبیین اخلاق در مکتب فلسفی ملاصدرا مبتنی بر آموزه های غنی اسلام و نقد دیدگاه اخلاقی یاسپرس به عنوان یکی از متفکران معاصر نحله فلسفی اگزیستانسیالیسم الهی بپردازد.در تحقیق فرا رو ،نتیجه گرفته شده که در حکمت متعالیه ملاصدرا ، ارزشها با زوج محمول های حسن و قبیح، خیر و شر، مصلحت و مفسده، حق و باطل و طیب و خبیث و مانند این ها شناخته می شوند. آزادی و حریت، عشق و تزکیه نفس. این ارزش ها خاص انسان و زمینه قرب الهی هستند از نظر ملاصدرا ،اخلاق یعنی تعادل میان قوا و یا حد وسط میان قوا بودن .ایشان معتقد هستند که خلق و اخلاق از طریق حفظ اعتدال فضایل حاصل می آید پس افضل مردم ،آن کسی است که صرف عمر در تعمیر قلب کند وبدین ترتیب از نظر ایشان علم اخلاق ،اشرف علوم خواهد بود .سعادت را مسئله یی که میتواند عامل پیوند دهنده دین و اخلاق باشد درنظر گرفته و اصول اخلاقی را به کتاب و سنت پیوند زده است .به نظر صدرالمتالهین هدف نهایی حکمت الهی ،اخلاق توحیدی و تخلق به اخلاق الهی است و راه رسیدن به اخلاق توحیدی شریعت و عمل صالح است . بررسی نظرات یاسپرس نشان میدهد که آزادی مبنای عمل اخلاقی است و انسان ها راسا ارزش ها را به چیزها نسبت می دهند.اگزیستانسیالیستهای الهی (کی گارد، یاسپرس و...)معتقدند ارزش ها را انس انها با انتخاب هایشان خلق و آفرینش می کنند. و هیچ ارزش ثابتی در دنیا وجود ندارد و همه ارزش ها نسبی بوده و به شرایط زمان و مکان وابسته می باشند. یاسپرس به برخی از فضایل اخلاقی در یک زندگی اصیل اشاره داردکه باید هادی و راهنمای انسان هایی باشد که با مسأله مرگ روبه رو هستند. آن فضیلت اخلاقی که یاسپرس ناظر براحساس گناه می داند آمادگی دائم فرد برای قبولی کامل مسئولیت همه اعمال خویش و پی آمدهای آنها در جهان است ،آرمان ارتباطی معنای زندگی را به مجموعه ای از برخوردها و فضایل اخلاقی پیوند می دهد.

اخلاق - حکمت متعالیه - ملا صدرا- کارل یاسپرس