ندا غفاری رهبر - دانش کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان، رشت
مهرداد جواهریان - استادیار، هیئت علمی دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان، رشت

در اکثر فضاهای سکونت 30، حضور کودک در فرایند رشد خلاقیت آن نادیده گرفته شده و همواره از خانه و مجموعه مسکونی که کودک بیشترین حضور را در آن دارد در طراحی غفلت شده است. در حالی که خلاقیت انسان بیشترین رشد و شکوفایی را در دوران کودکی دارد. از آنجایی که کودک تعاملات محیطی محدودی تا سنین قبل از دبستان دارند توجه به کالبد خانه به عنوان بلافصل ترین فضای مرتبط با کودک ضروری است. بنابراین لازم است نیازها و قابلیت های رشد جسمی، شناختی، عاطفی و اجتماعی کودکان برای شکوفایی توانایی های خلاقانه آن ها را شناخت و تدابیری در حوزه کالبدی برای ارتفاع خلاقیت کودک اندیشید و در طراحی فضاهای سکونت از آن ها بهره جست. هدف از پژوهش حاضر دستیابی به راهبردها از طریق سیاست ها و ارائه برنامه ها و راهکارهای اجرایی جهت مناسب سازی مجموعه های مسکونی با فرایند رشد خلاقیت کودک است. در این راستا برخی از مطالعات رشد و خلاقیت کودکان و نیز طراحی محیط های ویژه کودکان، از روش مطالعات کتابخانه ای گردآوری و با استفاده از روش تحقیقی توصیفی - تحلیلی بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از مطالعات فوق الذکر، به بررسی مشخصات فضای سکونت کودکان با خلاقیت بالا از طریق پرسش نامه پرداخته شد. در پایان چنین استنتاج شده که برخی ویژگی های کالبدی فضاهای سکونت این بر رشد و شکوفایی خلاقیت کودکان تأثیرگذار است. با شناسایی مؤلفه های فرایند خلاق در کودک (کنجکاوی و کاوش، فعالیت و بازی، ....) و مدل پرورشی خلاقیت از دیدگاه تورنس ، اصول و راهکارهایی برای طراحی مجموعه های مسکونی مانند انعطاف پذیری، جذابیت، تنوع، شایستگی و پاسخ گویی، شکل و وسعت فضا، استفاده از عناصر طبیعت و .... در جهت ارتقای خلاقیت آنان ارائه گردید.

رشد کودک، خلاقیت، معماری برای کودک، مسکن