حسین سلطانزاده - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز
احمدرضا خلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

معماری بومی سرزمین گیلان می تواند از دو جنبه شرایط اقلیمی محیطی و طراحی معماری مورد بررسی و تفسیر قرار - گیرد. تاثیر اقلیم بر روی فرم و عملکرد بناها را در شمال به عنوان عامل تعیین کننده در نظر می گیرند .در معماری بومی روستایی وجود عناصر و مصالح خاصی منطقه و استفاده از آنها وجه مشخصه ای است که در معماری شهری به علت ملاحظات گوناگون کمتر مطرح می شود. چرا که در معماری شهری ارزشهای هنری و معماری دیگری وجود دارد که به سبب مناسبات ویژه در کلی معماری اثر گذاشته است. یکسانی شرایط جوی و طبیعی در روستاها و شهرهای گیلان و تبدیل روستاها به صورت شهر موجب شده که معماری شهری و روستایی در برخی از زمینه ها مشترک بوده و شباهت های قابل توجهی به یکدیگر داشته باشند. معماری شهری گیلان تا آنجا که تکیه به اصالت آن شود، چه در شکل و چه در محتوا متأثر از معماری روستایی گیلان است. معماری شهری در گستره وسیع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شکل می گیرد و به دلیل همین وسعت قلمرو نمی توان تمامی جنبه های آن را مورد بررسی قرار داد. لذا معرف معماری بومی این منطقه معماری روستایی آن است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت. آگاهی یافتن از تیپولوژی کلی مساکن روستایی عناصر فضایی مختلف از اهداف اصلی این تحقیق به شمار می آید. نتایج بدست آمده نشان میدهد تاثیر عوامل اقلیمی در خطه ی گیلان برخانه های روستایی بسیار عمیق بوده و خانه به گونه ای ساخته میشد که نیاز ساکنانش را بر طرف سازد.

تیپولوژی، عناصر فضایی، مسکن روستایی، گیلان،معماری بومی