عباسعلی احمدی - استادیار باستان شناسی دانشگاه شهرکرد
میترا شاطری - استادیار باستان شناسی دانشگاه شهرکرد
سمیه قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد

از عناصر و پدیده هایی که از جنبه های گوناگون تاریخی، هنری، مذهبی و اجتماعی در معماری اسلامی نقش اساسی دارد پس از مساجد، بناهای آرامگاهی و بقاع متبرکه می باشد . شهرستان شهرضا یا همان قمشه کهن از جمله سکونتگاه های اطراف اصفهان است که در دوره صفوی به واسطه مجاورت با اصفهان پایتخت، قرارگرفتن بر سر شاهراههای عمده تجاری و همچنین موقعیت مناسب کشاورزی، مورد توجه ویژه زمامداران صفوی بوده است. از مصادیق بارز این امر شکوه ساختمانی آثار صفوی، به ویژه بقاع متبرکه و امامزادگان این مکان بوده است؛ که مزین به آرایه های تزیینی زیبا و ارزشمند می باشد و از آنجا که تا کنون به تزئینات معماری و نقوش به کار رفته در تزیینات این مقابر به خوبی در منابع پرداخته نشده است این پژوهش به این مقوله اختصاص یافته است. هدف از این پژوهش شناسایی دقیق و شناخت الگوهای تزئینی و نقوش به کار رفته در این بناها می باشد. بدین منظور مقاله پیش روی در دو مرحله مطالعات میدانی و مطالعات کتابخانه ای انجام گردیده است. در مرحله بررسی های میدانی، ویژگی های تزیینی امامزادگان مستند نگاری و ثبت گردیده و در مطالعات کتابخانه ای، مطالب مرتبط با موضوع تحقیق در انواع متون کهن همچون سفرنامه ها، تواریخ محلی و متون جغرافیایی و همچنین تحقیقات معاصر مورد توجه بوده است. در نهایت این نتیجه حاصل شد که عمده آرایه های تزیینی به کار رفته در این بناها، کاشیکاری، نقاشی دیواری، گچکاری و آینه کاری می باشد و نقوش گیاهی، حیوانی، اسلیمی، ختایی، هندسی و خط نگاره از نقوش تزیینی به کار رفته در این بقاع متبرکه می باشد.

الگوهای تزیینی، شهرضا، مقابر تاریخی، نقوش تزیینی