آنیتا مجیدی هروی - دانشجوی دکتری جغرافیا _ برنامه ریزی شهری ، دانشگاه پیام نور، ایران تهران
منیژه قهرودی هروی - دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه شهید بهشتی
حسن حکمت نیا - دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور مرکز رضوانشهر صدوق (یزد)
رحمت الله فرهودی - استادیار دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

تجارب مطالعاتی و مدیریتی کشورهای مختلف نشان می دهد که اولین گام در جهت کاهش آثار زیانبار سیل، شناختمناطق سیل گیر و پهنه بندی این مناطق از لحاظ میزان خطر سیل گیری است . رشد جمعیت ،تسطیح زمین و اشغال حریمرودخانه ها و مسیل ها در شهرهای بزرگ سبب ایجاد سیلاب شهری شده است. تهران نیز از این شرایط مستثنی نیست، بهطوریکه آستانه ریزش باران برای ایجاد سیلاب در این کلانشهر بسیار کاهش یافته است و سازه های شهری را آسیب پذیرنموده است. هدف پژوهش پهنه بندی آسیب پذیری سازه های شهری منطقه پنج تهران در مقابل سیلاب می باشد. دادههای مورد استفاده شامل داده های اقلیمی (2008 تا 1995)، باند پانکروماتیک تصویر IRSP6، داده های کاربری، شبکهمسیل های موجود واقع در منطقه پنج ، نقشه های توپوگرافی در مقیاس 1:25000 می باشد. روش تحقیق شامل مشاهداتمیدانی، تحلیل های اقلیمی و مدل های AHP و Hydro بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که سیلاب منطقه 5 تهران تحتتاثیر مناطق رواناب بیرون شهر است و در زمان ورود سیلاب به داخل شهر ، شبکه های عمود برمسیلهای منطقه 5 سببگسترش آن به مناطق اطراف می شود. نقشه آسیب پذیری نشان از بیش ترین آسیب پذیری در مناطق بالادست منطقه 5 وپیرامون مسیل های پایین دست می باشد. نتایج مطالعات آسیب پذیری گویای این است که ترکیبی از عوامل طبیعیبالادست همچون دبی زیاد حوضه ها ، عدم رعایت حریم مسیل شهری و نبود توان کافی مسیل های کنونی در هدایتسیلاب سبب تشدید آسیب پذیری این مناطق می شود.

پهنه بندی ؛آسیب پذیری، سیلاب ،تهران