نصرالله مولائی هشجین - استاد گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت و نائب رئیس انجمن جغرافیایی ایران
میثم تحویلداری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

طرح هادی روستایی طرحی است که به ساماندهی و اصلاح بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف برای ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی می پردازد و به همین جهت گام مؤثری در توسعه روستاها محسوب می گردد. یکی از راهکارهای مؤثر در فرایند توسعه ملی کشور در دو دهه اخیر، اجرای طرح های هادی روستایی است علیرغم اهداف و برنامه های اولیه، این طرح ها جهت توسعه روستاها در مناطق مختلف کشور به نظر می رسد که در عمل اجرای آنها با موانع متعددی در ابعاد مختلف روبه رو شده اند. به نحوی که اثر بخشی و کارایی این طرح ها تا حدود زیادی کاهش یافته است. این در حالی است که اجرای این طرح ها با توجه به برنامه ریزی که در بطن آن وجود دارد می تواند وضعیت نابسامان روستاها را ساماندهی نموده و از مهاجرت و سرازیر شدن جمعیت روستایی به سمت شهر ها جلوگیری نماید. در مقاله حاضر با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و انجام مطالعات اسنادی و به ویژه مطالعات میدانی در قالب تکمیل 285 پرسشنامه و مشاهده، به بررسی موانع اجرای طرح های هادی در روستاهای کوهستانی شهرستان رضوانشهر پرداخته شده است نتایج نشان می دهد که در روستاهای کوهستانی موانع متعددی از جمله؛ عرض کم معابر، شیب نامناسب زمین، عدم وجود زمین برای تعریض و اصلاح شیب معابر، فرسایش و لغزش زمین، محدودیت زمین برای توسعه کالبدی روستا در قالب ساخت و سازهای مسکونی و غیر مسکونی و نیز ناهموار بودن زمین در محدوده طرح هادی، جریان رودخانه و حریم کمی و کیفی آن، اراضی جنگلی، جمعیت کم سکونتگاه روستایی، عدم همکاری و مشارکت پایین روستاییان، در اجرای طرح های هادی و توسعه کالبدی وجود دارند و در پایان پیشنهادهایی برای حل مشکلات در جهت توسعه پایدار ارائه شده است.

تحلیل، طرح هادی روستایی، کوهستان، توسعه پایدار، شهرستان رضوانشهر