عبدالحمید هاتفی مهرجردی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تهران، گروه شیمی
عاطفه مهدی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور سیرجان، گروه شیمی

در بررسی آلودگی رسوبات دریا به فلزات سنگین آگاهی از میزان کل فلز شاخص مناسبی برای تخمین آلودگی نیست؛ زیرا فلزات معمولا بًه شکل های قابل تبادل پیوند شده با بخش های کربناتی، اکسیدها، سولفیدها و ترکیبات آلی و در ساختمان بلوری کانیها وجود دارند. بسته به پیوند فلز با هر کدام از این اجزاء، میزان قابلیت تحرک و دسترسی زیستی آنها متفاوت خواهد بود. در تحقیق حاضر از عصاره گیری مرحله ای جهت متمایز کردن اشکال مختلف عناصر (Speciation) در رسوب استفاده شده است. قدرت عصاره گیر از مرحله ای به مرحله بعد افزایش یافته و در نهایت به عصاره گیرهای بسیار قوی و شدیداً اسیدی می رسد که قادر به تخریب شبکه بلوری کانی ها می باشند. بر این اساس در این تحقیق میزان فلزات سنگین سرب، آهن و روی در رسوبات اسکله های شهید رجایی و فولاد بندرعباس با روش عصاره گیری مرحله ای (BCR) استخراج و توسط روش طیف سنجی جذب اتمی موردسنجش قرار گرفته و در نهایت توزیع فلزات در اشکال کربناتی، پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز، پیوند شده با فاز آلی و بخش موجود در ساختارهای کریستالی بررسی و گزارش شده است. هدف کلی از انجام این پژوهش،عصاره گیری مرحله ای (BCR) جهت جداسازی فلزات سنگین (کادمیوم و روی) در رسوبات بستر اسکله شهید رجائی و اسکله فولاد می باشد. روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده که برای انجام آزمایشات، نمونه ها از عمق 20-0 سانتی متری رسوبات بستر و با استفاده از رسوب گیر سطحی (Vanveen Grab) نمونه برداری شد. درکل بالا بودن نسبی غلظت فلزات در بخش وابسته به مواد معدنی حاکی از آن است که غلظت فلزات در این رسوبات مربوط به شرایط طبیعی و زمین شناسی بوده و از سمیت کمی برخوردار می باشند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بخش قابل دسترس فلزات در سواحل اسکله شهید رجایی و اسکله فولاد نسبت کمتری از غلظت کلی فلزات روی و کادمیوم را به خود اختصاص می دهند.

استخراچ پی در پی، روش (BCR)، فلزات سنگین، رسوبات دریا، بندر عباس