پروین صمدی - عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء ( س )

در طی یک قرن گذشته رویکرد غالب در سنجش و یادگیری دانش آموزان رویکرد رفتاری بوده است که دانش آموزان از طریق یک توالی از پیش تعیین شده ، قابلیت ها و مهارت های خاصی را به دست آورده و باآزمونهای مبتنی بر معیار ارزشیابی می شوند . دلیل قدرت پیش بینی این آزمون ها ( قلم – کاغذی ) این است که در برنامه های درسی متمرکز، به طور سنتی بر مهارت های زبانی و ریاضی یعنی همان چیزی که آزمون ها می سنجند تأکید میکنند . اما این آزمون ها هیچ نشانه ای از چگونگی سایر استعداد فرد ( ذوق هنری ، تعهد شهروندی ، رعایت اصول اخلاقی، موفقیت در زندگی شخصی و حرفه ای ) به دست نمی دهند و در نتیجه، بخشها و موضوع های خاصی از برنامة درسی مانند موضوع های مرتبط با زندگی واقعی کم رنگ شده و یا حذف می شوند . در مباحث جدید ارزشیابی مبتنی بر رویکردهای تازة روان شناسی ( ساخت و ساخت گرایی، شناخت گرایی ) تاکید صاحب نظران یادگیری و آموزشی بریادگیریهای پیچیده ( تفکر، حل مسأله، استدلال ) و بالطبع، استفاده از روشها و ابزارهایی در سنجش است که به آنها آزمونهای واقعی یا اصیل(Authentic) گفته میشود . بر این اساس برنامههای درسی شکل گرفته نه تنها برنامه های درسی ثابتی نمیتوانند باشند، بلکه همیشه فرصتهای جدید و چالشهای تازهای در راه خواهند بود . با توجه به موارد فوق، این مقاله با طرح مباحث جدید در ارزشیابی تحصیلی و تأکید بر ضرورت تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی ، مشخص و تصریح می نماید که جهت مواجهه با یک ارزشیابی واقعی توجه و بکارگیری رویکردهای دیگر در طراحی برنامة درسی باید به صورت جدی در دستور کار نظام آموزشی قرار گیرد