حمید ابهری - دکترای حقوق خصوصی، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران، وکیل پایه یک دادگستری
احمد جعفری - دانشجوی دکترای دانشگاه مازندران، وکیل پایه یک دادگستری

پس از اثبات ورود زیان به زیان دیده بر اثر تقصیر دیگری، درمرحله بعد نوبت به جبران آن توسط مسئول حادثه است. در اینقسمت یک اصل وجود دارد و باید با تکیه برآن به مقوله جبران خسارت نگریست و آن هم اینکه به طور طبیعی، بهترین حالت درجبران خسارت، اعاده وضع به حالت سابق و یا وضعیت مطلوب است.در عملیات پزشکی این مسئله بسیار اهمیت دارد؛ چراکه جسم و جان آدمی دارای ارزشی غیر قابل تقویم است؛ لذا غرامتی را کههدف آن بازگرداندن سلامتی و تندرستی نباشد، نمیتوان جبران به معنای واقعی دانست؛ بلکه بیشتر میتوان آن را التیامی بر دردکسی دانست که بخشی از سلامتی خود را از دست داده است.بیتردید اگر پزشک مسئول بتواند وضع زیان دیده را به حالت پیش از عمل برگرداند یا به حالتی که معهود بوده نماید، بهترینجبران را درحق زیان دیده نموده است؛ ولو اینکه این کار را توسط متخصصی ماهرتر از خویش به انجام برساند. اما در بسیاری ازموارد با تقصیر پزشک، شانس بیمار برای رسیدن به حالت اولیه قبل از عمل یا بهبودی از بین میرود که در اینجا، جبران زیان،توسط پرداخت غرامت، ممکن می شود.روشهای مختلف جبران خسارت در مسئولیت از اهداف مسئولیت مدنی دفاع می کند؛ چرا که مهمترین هدف مسئولیت مدنی،جبران زیان دیده و جلب رضایت وی می باشد. نظام های مختلف حقوقی برای نیل به این اهداف و جبران خسارت از زیان دیده،روش هایی را ارائه داده اند که اهم آنها عبارتند از: جبران عینی و بدلی، که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.

پزشک، بیمار، جبران عینی، جبران بدلی