حجت رنجبر - دانشکده نفت اهواز
بهرام هاشمی شهرکی - دانشکده نفت اهواز
احمد شریعتی - دانشکده نفت اهواز

امروزه یکی از روشهای عمده جهت حذف نمک های موجود در یک محلول، استفاده از روش تعویض یونی می باشد . اساس کار این روش جابجا شدن یک کاتیون و یا یک آنیون با کاتیون و یا آنیونی دیگر می باشد . این کار توسط مواد جامدی به نام رزین صورت می گیرد . با استفاده از این روش تقریباً تمام آنیون ها و کاتیون های موجود در محلول تعویض و به جای آنها آنیون و کاتیونهایی که برای واحد صنعتی مورد استفاده مشکل آفرین نباشد، جایگزین می شود . مثلا برای جداسازی نمک های حاصل از واکنش ها در واحد آمین و تهیه آمین خالص به کمک واحدهای تعویض یونی، آمین را از دستگاه رزین کاتیونی عبور می دهند تا کاتیون ها حذف شوند سپس آمین را از دستگاه تعویض آنیونی عبور می دهند تا آنیونهای آمین حذف شده و یون هیدروکسید آزاد شود . علت تقدم تعویض یونی با رزین کاتیونی این است که اگر آمین را ابتدا از رزین آنیونی عبور دهند کاتیونهای موجود در آن بصورت هیدروکسید در می آیند که چون هیدروکسید بسیاری از کاتیونها غیر محلولند، ذرات رسوب ایجاد شده باعث اختلال و آلودگی در کار رزین می شوند . پس از اشباع رزین ها، رزین کاتیونی با محلول هایی مانند اسید سولفوریک و اسید کلریدریک و رزین آنیونی با کلرید سدیم و یا سود احیاء شده و مجدداً مورد استفاده قرار می گیرد . در این مقاله، با درنظر گرفتن موقعیت واحدهای تصفیه گاز و آلودگی مکرر آمین گردشی توسط آب و افزایش چشمگیر میزان کلراید آن، انتخاب نوع مناسب رزین آنیونی قوی از طریق انجام آزمایشات متوالی در آزمایشگاه، نسبت حجم رزین مصرفی به آمین، غلظت و میزان سود مصرفی بررسی گردید . نتایج به دست آمده نشان می دهد این روش می تواند در تهیه آمین خالص و جداسازی نمک های حاصل از واکنش موجود در آن موفق باشد

دی اتانول آمین، رزین، نمک های پایدار حرارتی و آنیون