سمیه طاهری موفق - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
غلامرضا زمانی - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
مهرداد چایچی - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، همدان
محسن رجبی - مدرس، دانشگاه جامع علمی کاربردی، مرکز آموزش علمی کاربردی جهادکشاورزی، همدان

به منظور بررسی اثر ورمی کمپوست به عنوان کود آلی و تراکم گیاهچه بر استولون زایی ریز غده سیب زمینی مطالعه ای در سال 1393 در گلخانه کشت بافت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود آلی ورمی کمپوست در شش سطح (صفر، 10، 20، 30، 40، 50 درصد حجمی بستر کشت) و سهسطح تیمار تراکم (80، 100، 120 بوته در متر مربع) بود. قبل از برداشت، صفت تعداد روز تا استولون زایی یادداشت برداری شد. به گونه ای که با کنار زدن آرام بخشی از بستر کشت استولون گیاهچه ها قابل مشاهده بود. بعداز برداشت نیز عملکرد ریزغده در واحد سطح اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد سطوح تراکم (p<0/05) و درصدهای مختلف ورمی کمپوست (p<0/01)تأثیرمعنی داری بر زمان استولون زایی داشتند. همچنین درصدهای مختلف ورمی کمپوست (p<0/05) تأثیر معنی داری بر عملکرد ریز غده در واحد سطح داشت. درسطح تیماری ورمی کمپوست 50 درصد حجمی بسترکشت، عملکرد در واحد سطح (8/6954 گرم در مترمربع) حاصل شد که نسبت به سطح کودی صفر درصد (شاهد) افزایش 8/26 درصدی در میزان عملکرد مشاهده شد. همچنین هنگام کاربرد سطح کودی 50 درصد بستر کشت، استولونزایی که مؤثر بر میزان عملکرد است در زمان (24 روزبعد از کشت) مشاهده شد که این زمان یک کاهش 16/20 درصدی نسبت به سطح کودی صفر درصد (شاهد) داشت،رچه این زمان کاهش یابد عملکرد افزایش می یابد. همچنین در سطح تراکم 120 بوته در متر مربع زمان استولون زایی کاهش 4/61 درصدی نسبت به سطح تراکم 80 بوته در متر مربع داشت.

استولونزایی، ورمی کمپوست، تراکم، سیب زمینی