محمدحسین زارعی رضایی - دکترای فقه و حقوق اسلامی، استادیار دانشگاه فرهنگیان، پردیس آیت الله طالقانی قم
حمید جعفریان یسار - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان، پردیس طالقانی قم

در این مقاله مفهوم اخلاق، در معنا و مصداق با بررسی پدیدارشناسانه، مفهوم شناسی شده است. مبنای بررسی و نقد متن، نظریه اخلاقی کانت است. کانت، به زعم اندیشمندان حوزه فلسفه و اخلاق، به صورت نظاممند و منطقی، مفهوم اخلاق را واکاوی کرده است. روش این مطالعه، مراجعه به اسناد مکتوب با ضریب اعتبار نسبتاً بالا، که به فن کتابخانهای مشهور است، بود. یافتههای عمده این بررسی عبارتند از: اصل و اساس امور اخلاقی در انگیزه اعمال، اخلاق است. هیچ چیز را در دنیا و حتی خارج از آن نمیتوان تصور کرد که بتوان آن را بدون قید و شرط نیک نامید. عمل اخلاقی عملی است که به واسطه احترام و رعایت تکلیف انجام شود. هر عملی باید با ملاحظه قاعده کلی رفتار مورد داوری قرار گیرد. افعال اخلاقی مستلزم آزادی است و بنا به نظر کانت عقل نظری و عقل عملی عقل واحد محسوب میشوند.

اخلاق، عمل اخلاقی، عقل نظری، عقل عملی، نظریه اخلاقی کانت