مهدی حمیدی کیا - دبیر آموزش و پرورش، مدرس دانشگاه فرهنگیان
طیبه حیدری - دبیر آموزش وپرورش
حمید حمیدی کیا - دبیر آموزش و پرورش
مژگان فیضی - دبیر آموزش وپرورش

پیشرفت و توسعه بشریت نوین ترین نگرش در توسعه و مدیریت است، امروزه تمامی سازمان ها تلاش می کنند تا به اهداف مورد نظر سازمانی خود برسند مطالعه و مرور در زندگی انسان ها از سال های پیش تاکنون حاکی از نوعی نظم و برنامه ریزی در تهیه احتیاجات و رفع نیازهایشان بوده است. این امر به گونه ای بوده است که می توان ادعا نمود برنامه ریزی جزئی از فطرت انسان ها بوده و است. تقریباً تمامی مکاتب و بخصوص مکاتب مدیریتی در خصوص برنامه ریزی در مدیریت نکاتی را بیان نموده اند از طرفی دین اسلام نیز به عنوان کامل ترین و جامع ترین اینکه برنامه زندگی مسلمانان را در جهت رسیدن به سعادت حقیقی در دنیا و آخرت تنظیم نموده است در زمینه برنامه ریزی در مدیریت نیز نکاتی را بیان داشته است. که مدیران اسلامی نیاز به توجه بیشتری به این نکات در راستای انجام مدیریت و مسئولیت خود دارند. آیات و روایات زیادی در خصوص برنامه ریزی و اهمیت و ضرورت آن وجود دارد که نشان دهنده توجه اسلام به این مسئله می باشد. مقاله حاضر با هدف کلی بررسی اهمیت و جایگاه برنامه ریزی در مدیریت اسلامی با تأکید بر آیات و روایات مربوط نگاشته شده است و در آن اهمیت و جایگاه برنامه ریزی در اسلام، ضرورت فواید و اصول برنامه ریزی، و سید رهنمودهایی با توجه به کلام معصومین (علیهم السلام) در خصوص برنامه ریزی بهتر مطرح گشته است. خلاصه نتایج که از این مقاله حاصل گردید این است که وجود برنامه ریزی مناسب در رسیدن سازمان ها به اهدافشان کمک شایانی می نماید و در مکتب مدیریت اسلامی توجه ویژه ای به برنامه ریزی در مدیریت معطوف گشت است. از مطالعه در آیات و روایات در خصوص برنامه ریزی می توان موارد زیر را استخراج نمود. دقت و ظرافت، آینده نگری، تفکر و اندیشیدن و مدیریت زمان در برنامه ریزی همچنین مأیوس و ناامید نشدن در برابر مشکلات و مشاور و استفاده از تجارب دیگران از دیگر نکاتی است که مدیران جامعه اسلامی بایستی در برنامه ریزی از آن ها استفاده بهینه نمایید.

مدیریت اسلامی، برنامه ریزی، نظم