شیرزاد طایفی - دانشیار، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی

تولید هنر نمی‏تواند کاملاً از زمینه اجتماعی دور باشد؛ زیرا هر هنری در یک زمینه اجتماعی خلق می‏شود. هنر می‏تواند هدف‏های اجتماعی را به دو صورت مختلف بیان کند، و محتوای اجتماعی آن می‏تواند یا افشاگری صحیح، یعنی ابزار باورها، بیان مرام‏ها و تبلیغات مستقیم، یا در قالب نگرش غیرمستقیم تمثیل و کنایه که نهفته در آثار به ظاهر تهی از اشارات اجتماعی است، باشد. ادبیات نیز به عنوان شاخه ای از هنر، از این قاعده مستثنی نیست، و ارتباط آن با جامعه و شاخصه های اجتماعی شکل گرفته در آن، از زوایای مختلف بررسی می شود. در این مقاله با مرور نظریات مختلف جامعه شناسی ادبی، ارتباط ادبیات و جامعه به صورت دقیق تحلیل و به آثار با نمونه های مختلف رویکردهای اجتماعی در ادبیات فارسی اشاره می شود. در این زمینه با تأکید بر داده های توصیفی، یافته ها به صورت تحلیلی و مفاهیم ادبی و جامعه شناسی به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار می گیرد.

ادبیات ، جامعه ، جامعه شناسی ادبی ، شکل ، محتوا ،