مهدی حسینی - دانشیار گروه مهندسی معدن دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
فرشید پیرنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

در مواد ترک های ریزی وجود دارد که هنگامی که تحت اثر تنش قرار میگیرد، تنش در نوک ترک ها متمرکز میشود و این ترک ها به سرعت رشد میکنند و باعث میشود که ماده مورد نظر قبل از رسیدن به مقاومت نهایی خود بشکند. در زمان های قدیممهندسان در طراحی های خود این موضوع را در نظر نمیگرفتند و همین موضوع باعث بروز نقص در طراحی های آن ها بود. لذا در دهه دوم قرن بیستم علم جدیدی به نام مکانیک شکست پایه گذاری شد که تجزیه و تحلیل مواد را با در نظر گرفتن وجود را می توان بر اساس شرایط I ترک در آن ها مورد بررسی قرار میدهد. روش های موجود برای تعیین چقرمگی شکست مودبارگذاری آنها به سه دسته بارگذاری کششی مستقیم، بارگذاری فشاری و بارگذاری خمشی تقسیم کرد. روشهای ذکر شده و همچنین سایر روشهای تعیین چقرمگی مشکلاتزیر را دارند. 1- زمانبر بودن تهیه نمونه ها 2- نیاز به تجهیزات گران قیمتوخاص 3- دقت بسیار در تهیه نمونه ها 4- نیاز به مدل سازی عددی. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی سعی شدهاست از روش های آسان تری برای تخمین چقرمگی سنگاستفاده کرد. یکی از این روش ها تخمین چقرمگی شکست سنگبا استفاده از اندیس بار نقطه ای می باشد. در این تحقیق سعی شده است رابطه تجربی میان چقرمگی شکست و اندیس بار نقطه ای سنگارائه شود. در این تحقیق 12 نمونه نیم دایره ای با ترکمستقیم برای آزمایشخمشسه نقطه ای و 12 نمونه برای آزمایشبار نقطه ای آماده شده است . نمونه ها از ماسه سنگخاکستری، توف سبز، توف لیتیک، تراورتن، آندزیت و سنگآهکآماده می شوند پساز آن با استفاده از نرم افزار اکسل رابطه ای توانی با ضریب تعیین 0/865 بر ای تخمین چقرمگی شکست مودI با استفاده از اندیسبار نقطه ای پیشنهاد می گردد. با توجه به مقایسه نتایج این رابطه با تحقیقات صورت گرفته در گذشته می توان نشان داد که رابطه ارائه شده می تواند برای تخمین میزان چقرمگی مود I سنگها مورد استفاده قرار گیرد

مودI ، چقرمگی شکست، اندیس بار نقطه ای، سنگ و مکانیک شکست