سعید ملکی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
الیاس مودت - دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

فرهنگ به عنوان جهت دهنده به تصمیمات کلان، در تصمیم های اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و یا در تولید نقش اساسی دارد. فرهنگ مثل روحی است که در کالبد همه فعالیت های گوناگون کشور حضور و جریان دارد. در مقابل توسعه هدف اولیه در کشورهای در حال توسعه همچنان محور است. در راستای دست یابی به آن لازم است تا از طریق بررسی و بازبینی مولفه های مربوط به یک سرزمین در رویکردی ملی، منطقه ای و محلی اقدام به برنامه ریزی نمود. چنانچه بخواهد پایداری در یک منطقه روی دهد، این حالت باید بوسیله مدیریت انسان و فعالیت های مربوط به آن انجام گیرد. با توجه به ضرورت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و با در نظر گرفتن توان فرهنگی و نیروی انسانی متعلق به آن در استان خوزستان به بررسی موضوع پرداخته است؛ در این راستا با استفاده از 12 متغیر از شاخص های قومی، فرهنگی، اجتماعی در قالب دین، تابعیت، مهاجرت و نیروی انسانی تحقیق حاضر صورت پذیرفته است. لازم به ذکر است جهت تکمیل اطلاعات از سالنامه آماری استان خوزستان و نرم افزاهای GIS، GRAFER، VISIO و غیره و مدل HDI(شاخص توسعه انسانی) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است: در مجموع شاخص های مورد مطالعه استان، میانگین شاخص توسعه انسانی برابر 0.858 درصد بوده است که نشان در سطح بالا و یکسان آن شاخص ها در استان می باشد. همچنین در بین شاخص های مورد مطالعه و نتایج مدل مورد نظر بیشترین تنوع قومی و فرهنگی(اجتماعی – فرهنگی) که با استفاده از شاخص های مهاجرت، قومیت و جمعیت مورد سنجش قرار گرفت؛ شهرستان های اندیمشک، ایذه، شوشتر، شوش، رامهرمز، ماهشهر، بهبهان، دزفول و اهواز میزان HDI آنها کمتر از میانگین شاخص(0.858 درصد) بوده است که نشان از تنوع اجتماعی بیشتر شهرستان نسبت به دیگر شهرستان های استان دارد. و همچنین دیگر شهرستان ها از جمله اندیکا، هویزه، هفتگل، رامشیر و غیره میزان HDI آنها بیشتر از میانگین شاخص ها(0.858 درصد) بوده است

انسجام ملی – منطقه ای، تنوع فرهنگی- قومی، استان خوزستان