محمدرضا دوستی - دانشیار ، عضو هئیت علمی دانشکده عمران محیط زیست دانشگاه بیرجند
علی کیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ،عمران محیط زیست دانشگاه بیرجند.

محدودیت منابع آب و افزایش آلودگی آب ها به انواع آلاینده ها در اثر فعالیت های انسانی منجر به تشدید طرح کنترل کیفیت آب ها گردیده است. با توجه به اینکه رودخانه ها منابع حیاتی آب شیرین جهت استفاده در امور کشاورزی ، شرب و صنعت به شمار می روند،هر گونه معضل آلودگی در رودخانه ها قابل تعمق و بررسی خواهد بود. رودخانه ابوالعباس به دلیل موقعیت ویژه خود از لحاظگردشگری و کشاورزی خواه ناخواه به طور مستقیم یا غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده ها قرار می گیرد که این آلاینده ها به وسیلهفعالیت های انسانی، زمین های کشاورزی و ... وارد رودخانه می شوند. طبق بررسی های میدانی و اطلاعات تهیه شده، سطح زیر کشت،محصولات مورد کشت، نیاز آبی، سموم و کودهای مورد استفاده و میزان بار آلی فلضلاب های تولید شده مشخص گردیده است.خوشبختانه رودخانه ابوالعباس هنوز از کیفیت تقریبا مناسبی بویژه در مناطق بالادست برخوردار می باشد و کاهش کیفیت آن بیشتر در مناطق پایین دست که شهرستان باغملک به دلیل نداشتن شبکه جمع آوری و تصفیه فاضلاب خانگی و صنعتی قرار دارد، اتفاق می افتد. اما از لحاظ کمی، کشاورزی بیشترین سهم را در کاهش دبی رودخانه دارد، تا جایی که در مناطقی از رودخانه به ویژه در فصلکشت برنج، حتی دبی پایه زیست محیطی نیز رعایت نمی شود که این مساله می تواند بسیار نگران کننده باشد. در این مقاله روش هایی جهت کاهش آلودگی ها و همچنین جهت افزایش دبی رودخانه از طریق اصلاح روش کاشت و روش های صحیح آبیاری و ... ارائه شده است، که در صورت اجرا می توانند بسیار موثر باشند.

محیط زیست، رودخانه ابوالعباس، آلودگی آب، مدیریت زیست محیطی، آلاینده ها