حمید رضا سلوکی - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

کانالهای آبیاری و زهکشی و سد های خاکی در صورت مواجه با خاک واگرا ممکن است دچار آبشستگی شوند. خاکهای واگرا خاکهای ریز دانه و عمدتأ رسی هستند که اگر در معرض آب قرار گیرند (حتی آب ساکن) به راحتی فرسایش می یابند. پدیده فرسایش در این نوع خاکها کاملأ فیزیک و شیمیایی است. شناسایی این خاکها در صحرا به وسیله ی حفرات و آبشستگی های عمیق در شیبها امکان پذیر است. در آزمایشگاه نیز توسط آزمایش کرامب، آزمایش هیدرومتری دوگانه و پین هول می توان میزان واگرایی خاک را سنجید. نتایج تحقیقات پژوهشگران مختلف نشان می دهد که در تمامی روش های شناسایی خاک های واگرا مشکلاتی وجود دارد که از جمله می توان به در صد رطوبت خاک در حین آزمایش، درصد ذرات ریز دانه، جنس کانیها و زاویه ی سیلندر پین هول نسبت به افق اشاره نمود.

واگرایی، کرامپ، پین هول، هیدرومتری دوگانه