زهرا گنجی نوروزی - استادیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود
سجاد قوش کرپی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه شاهرود

در دهه های اخیر با توجه به رشد جمعیت جهان و همچنین افزاش مصرف سرانه آب، کمبود آب قابل استحصال به معضلی جهانی تبدیل گشته است. از این رو با توجه به محدود بودن مناع، مدیریت صحیح و بهینه مهمترین وظیفه سیاست گذاران و مهندسین منابع آب می باشد.از جمله راهکارهای مدیریتی منابع آب پیش بینی زمان و مکان مصرف بهینه این منابع می باشد. اهمیت این پیش بینی ها در تصمیماتی است که به منظور مدیریت بهینه منابع آب صورت می گیرد. یکی از آبهایی که می تواند مورد توجه مدیران و مهندسین و سیاستگذاران قرار گیرد آب های اضافی ناشی از سیل می باشد، که می توانیم از این آبها در مواقع کم آبی استفاده نماییم. پیش بینی زمان های خشکسالی می تواند کمک شایانی به سیاستگذاران و مهندسین منابع آب در جهت مصرف بهینه این منابع آبی داشته باشد. از این رو در این مقاله سعی شده است که سال های کم آبی شهرستان شاهرود با استفاده از نمایه های شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص Z چینی (CZI) و شاخص عدد (Z (ZSI وشاخص درصد نرمال (PN) و شاخص دهک ها (DI) برای یک بازه زمانی 30 ساله (1951-2014) تعیین شد. بدین منظور برای تعیین زمان های خشکسالی از نرم افزار DIP و جهت بررسیهای آماری از نرم افزار SPSS و EXCEL استفاده شد. نتایج نشان دادند که در سالهای 1951 و 1952 تا 1955 و 1958 و 1960 و 1961 و 1964 و 1967 و 1970 و 1983 و 1985 و 1990 و 1997 و 2001 و 2008 و 2013 خشکالی شدیدی وجود داشته است و سال های 1957 و 1969 و 1972 و 1974 و 1975 و 1979 و 1980 و 1982 و 1991 و 1992 و 1993 نیز سال های مرطوبی بوده اند.

مدیریت آبهای اضافی، خشکسالی، ترسالی،شاهرود ، شاخصهای خشکسالی