پرویز قدوسی - عضو هیئت علمی دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران
سیدمجتبی حسینعلی پور - عضو هیئت علمی گروه ساختمان دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه شهید بهشتی
مجید پرچمی جلال - دانشجوی دکتری عمران_ مدیریت ساخت دانشگاه علم و صنعت ایران

اتمام به موقع و با هزینه پیش بینی شده هر پروژه یا طرح از جمله معیارهای اصلی موفقیت آن محسوب م یشود. عدم اتمام به موقع و با هزینه پیش بینی شده طرح یا پروژه باعث برآورده نشدن خواسته های کارفرما و اهداف طرح یا پروژه م یگردد. این موضوع در پروژه های بزرگ و ملی نظیر سد سازی که مدت اجرای آنها در حالت عادی نیز طولانی بوده و اجرای آنها به طور متوسط بیش از شش سال به طول می انجامد دارای اهمیت زیادتری می باشد. پروژه های سدسازی به دلیل اهمیت آنها در ابعاد بهر هبرداری و همچنین میزان سرمایه گذاری هنگفتی که در آنها صورت می گیرد و همچنین به لحاظ ماهیت پیچیدگی آنها و وجود عدم قطعیت های فراوان در آنها، از جمله شرایط زیر زمینی، مواجهه با بلای طبیعی( سیلاب) و هزینه ساخت بالای آنها، از اهمیت ویژ های در اتمام به موقع و با هزینه مقرر برخوردار هستند. لذا بررسی، شناسایی و ارزیابی علل افزایش زمان و هزینه و ارایه راهکارهایی برای رفع آنها عواید قابل توج های را برای اقتصاد کشور به دنبال خواهد داشت. از طرفی در بیشتر موارد اطلاعات دقیق و کافی برای این منظور وجود ندارد و باید از نظر خبرگان و متخصصان در این پروژه ها( در قالب تئوری فازی) استفاده نمود. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی مطالعات مربوط به تاخیرات، تئوری فازی و نحوه استفاده از آن تشریح شده است و با استفاده از اطلاعات واقعی مقدار افزایش زمان و هزینه مربوط به تعدادی از سدهای کشور محاسبه و در ادامه به شناسایی و ارزیابی فازی علل افزایش زمان و هزینه در این پروژه ها پرداخته شده است. در انتهای مقاله نیز جمع بندی و نتیجه گیری آورده شده است.

افزایش زمان و هزینه، فازی، ارزیابی فازی ، تاخیرات، کارفرما، مشاور، پیمانکار