سامان مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه کردستان
جمیل امان اللهی - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه کردستان
فرشید قربانی - استادیار گروه محیط زیست دانشگاه کردستان

هدف از این پژوهش برآورد پتانسیل آلودگی آرسنیک آب های زیرزمینی سنندج با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه تک عاملی بود. با توجه به بررسی و مطالعه منابع موجود، پتانسیل آلودگی آرسنیک در استان کردستان وجود دارد. لذا ضرورت مطالعه و بررسی کیفیت آب در این مناطق می تواند به مدیریت صحیح استفاده از منابع آبی کمک نماید. در این راستا از بین چاه مجوز دار شهرستان سنندج 35 چاه با درنظر گرفتن حوضه آبریز، پراکندگی مناسب و ساختار زمین شناختی متفاوت انتخاب شد و سپس به کمک نرم افزار گوگل ارث جاده ها و راه های خاکی دسترس به چاه ها مشخص گردید. نمونه های آب در ظرف های پلی اتلینی و در دمایی 4 درجه سانتی گراد نگهداری و به آزمایشگاه منتلق شد، و همچنین نمونه برداری خاک از بالادست چاه ها و از عمق 0-20 سانتی متری خاک سطحی بصورت مرکب انام گرفت. غلظت آرسنیک نمونه های آب با دستگاه جذب اتمی به روش کوره اندازه گیری شد، و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک که شامل پارامترهای: آرسنیک، آرسنیت، فسفات، آهن کل، منگنز کل، درصد رس، ماده آلی خاک، pH و CEC اندازه گیری شدند. در میان پارامترهای فیزیکوشیمیایی اندازه گیری شده خاک pH بدلیل رنج بسیار نزدیک نسبت به هم از مصالعه حذف شد. در مرحله بعد تمامی داده های آب و خاک نرمالیزه شد و پارامتر مقدار غلظت آرسنیک اندازه گیری شده به عنوان متغیر وابسته و پارامترهای اندازه گیری خاک که شامل 7 پارامتر ذکر شده بودند به عنوان پارامتر مستقل با مدل رگرسیون چند گانه تک عاملی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از روش فوق می توان به عنوان ابزار مناسبی برای پیش بینی در یک گستره (نقاط متعدد) استفاده نمود، به طوری که معیارهای عملکرد درنظر گرفته شده مدل رگرسیون با R=0.54 و RMSE=0.17 در دوره تست نیز حاکی از این مسئله است.

آرسنیک، آب زیرزمینی، رگرسیون، سنندج، برآورد