سیامک محبی - دانشگاه علوم پزشکی قم- دانشکده بهداشت- عضو هیأت علمی
مرضیه شاه سیاه - دانشگاه علوم پزشکی قم- کارشناس ارشد مشاوره خانواده.
محمد مطلبی - دانشگاه علوم پزشکی گناباد- عضو هیأت علمی.
مهدی کارگر - دانشگاه علوم پزشکی شیراز کارشناس ارشد آموزش بهداشت

مقدمه: به دلیل پیشرفت سریع شیوع مصرف سیگار در نوجوانان و جوانان و نیاز به شناخت مشکل، جهت حساس کردن جامعه و دست اندرکاران مسایل بهداشتی، این مطالعه با هدف تعیین عوامل مؤثر بر استعمال دخانیات براساس مدل بزنف در دانشجویان پسر شهر کرمانشاه انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 568 نفر از دانشجویان پسر مشغول به تحصیل شهر کرمانشاه در سال 1387 به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و داده ها توسط پرسش نامه پژوهشگر ساخته پایا و روا، مشتمل بر 70 سؤال در 5 جزء شامل سوالات دموگرافیک، آگاهی، نگرش، قادر کننده و نرم های( norms) انتزاعی گردآوری گردید. داده هابا استفاده از آزمون کای- دو و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج : میانگین نمره آگاهی در این پژوهش در خصوص استعمال دخانیات 89/3±7/1 و میانگین نمره نگرش 72/7± 6/2 به دست آمد. آزمون های آماری ارتباط معناداری را بین تعداد نخ سیگار مصرفی با دانشگاه و مقطع تحصیلی نشان نداد. بیشترین فراوانی عوامل تحریک کننده استعمال دخانیات، دسترسی آسان به سیگار و مهم ترین نرم انتزاعی مؤثر در کشیدن سیگار، دوستان سیگاری به دست آمد. رایج ترین باور در استعمال سیگار در دانشجویان گروه هدف، رفع عصبانیت( 38/3% ) نداشتن تفریحات سالم، تفنن و کنجکا وی مهم ترین علت مصرف سیگار در اولین تجربه استعمال دخانیات آنان بوده است. نتیجه گیری: در این بررسی ارتباط بین داشتن دوستان سیگاری به عنوان بارزترین عامل در گرایش به سیگار، نقش فشار در گروه های همسان را بیشتر مشخص می سازد. دومین عامل مؤثر در دامنه نرم های انتزاعی، والدین سیگاری بودند. در مرحله بعد اساتید و شخصیت های تلویزیونی به عنوان عامل اثرگذار بر قصد دانشجویان در استعمال سیگار محسوب شدند.

دخانیات، مصرف سیگار، مدل بزنف، دانشجویان پسر، کرمانشاه