شهرام خلیقی سیگارودی - عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
خالد اوسطی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه تهران و عضو باشگاه پژوهشگران
بختیار کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران و عضو باشگاه پژوهش
موسی کرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی دانشگاه تهران و عضو باشگاه پژوهشگر

سیستمهای پایش در تدوین طرحهای مقابله با خشکسالی و مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور از شاخصهای خشکسالی برای بیان کمی این پدیده استفاده میگردد . تاکنون شاخصهای متعددی برای پایش پدیده خشکسالی پیشنهاد شده است . در این مطالعه دادههای مربوط به بارش سالانه 12 ایستگاه از استانهای مازندران و گلستان در یک دوره 30 ساله (1351 - 1380) به منظور تحلیل دادههای بارش و محاسبه سالهای مرطوب و خشک مورد استفاده قرار گرفته است . پس از انتخاب دوره مشترک آماری، بررسی کفایت و درستی دادهها، آزمون دادههای پرت و تکمیل نواقص آماری به روش رگرسیون، از نمایههای آب و هوایی مختلف استفاده گردید . نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از وقوع پدیده خشکسالی با درجه شدیدتر و فراوانی بالاتر در دهه دوم سالهای مورد مطالعه است . مطابق شاخصهای مختلف ( با توجه به مقیاس مختص به هر شاخص ) وقایع خشکسالی متعددی با درجات بسیار شدید و شدید در طول دوره آماری مورد بررسی رخ داده است ( شاخص 24 : SIAP واقعه خشکسالی بسیار شدید و 51 واقعه خشکسالی شدید، شاخص : SPI بدون واقعه خشکسالی حاد و با 15 واقعه خشکسالی شدید، : PNPI بدون واقعهی بسیار شدید خشکسالی و با 4 واقعه خشکسالی شدید ). براساس تقسیم بندیهای مربوط به هر شاخص سالهایی با بارش نرمال دارای تداوم بیشتری نسبت به سالهای خشک و ( SIAP و PNPI ، نیچه، DR ،SPI .( در بین مدلهای مورد استفاده ( مدلهای SIAP مرطوب هستند ( به استثنای شاخص مدل SPI ، به خاطر حساسیت بالا به تغییرات بارندگی و نمایش مقادیر خشکسالی بسیار شدید منطبق با سالهایی با ووقع کمینه بارش، و مدل SIAP ، با داشتن قابلیتهای بیشتر و محدودیتهای کمتر، بهتر از دیگر مدلها تشخیص داده شدهاند

خشکسالی، مازندران، گلستان، مدل SPI ، مدل SIAP