منیژه طالبی - دانشجوی دکتری مهندسی جنگل، دانشگاه تهران، کرج، ایران
سید عطااله حسینی - دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشگاه تهران،کرج، ایران

حرکت توده ای مواد عبارت از جا به جایی مواد هوازده و سنگ ها روی دامنه ها تحت تأثیر نیروی ثقل است. یکی از انواع حرکات توده ای مواد روی دامنه ها زمین لغزش می باشد که عوامل طبیعی و انسانی در وقوع این پدیده مرثرند. مناطق جنگلی یکی از محیط های حساس به خطرهای لغزش و رانش و حرکت های توده ای خاک می باشد، به طوری که طراحی ساخت نامناسب جاده های جنگلی در این مناطق می تواند این پدیده را تشدید می کند. بنابراین شناخت و طبقه بندی مهم ترین عوامل موثر در وقوع حرکات توده ای به منظور یافتن راهکارهای مدیرتی مناسب برای مهار و همچنین پیش بینی وقوع آن در مناطق حساس می باشد. به طور کلی عواملی که موجب ناپایداری دامنه می شود شامل عوامل موثر در افزایش تنش برشی و عوامل موثر در کاهش مقاومت برشی می باشد. عوامل متعددی چون عوامل زمینی، توپوگرافی، آب و هوایی، پوشش گیاهی و انسانی در وقوع حرکات توده ای موثرند. به طوری که عوامل غالب موثر بر دامنه لغزش ناپایداری بافت خاک، رطوبت ، نوع زیرلایه، شیب و رطوبت می باشند. لذا وجود رس در کنار سایر شرایط مانند رطوبت و توپوگرافی و تحریکات حاصل از دستکاری هی مصنوعی باعث فعال شدن لغزش می شود. بنابراین می توان گفت حرکت توده ای بسیار پیچیده بود و عوامل ایجاد آن ها ثابت نیستند و در هر منطقه عوامل ویژه ای باعث به وجود آمدن حرکت های توده ای می شوند.

حرکات توده ای، لغزش، تنش برشی، مقاومت برشی، عوامل طبیعی، عوامل انسانی