غلامحسین نورمحمدی - دانشجوی دکترای مهندسی معدن(فرآوری مواد معدنی)، دانشگاه صنعتی سهند(تبریز)
سمیه شایان فر - دانشجوی دکترای مهندسی معدن(فرآوری مواد معدنی)، دانشگاه صنعتی سهند(تبریز)
والح آقازاده - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی سهند(تبریز)

استخراج و تولید عناصر کمیاب، امروزه در دنیا یکی از فناوری هایست که در زمینه ی معدن و فرآوری مواد معدنی حایز اهمیت است. ژرمانیوم جزء عناصری است که به علت نادر بودن، استفاده فراوان آن به عنوان نیمه رسانا و کاربرد در صنایع الکترونیکی، بیش از پیش مورد توجه و بهره برداری از منابع قابل برداشت، قرار گرفته است. مقاله حاضر به ارزیابی مقدار ژرمانیوم در یکی از منابع مهم آن، یعنی زغال سنگ (خاکستر زغال سنگ)، در دو ذخیره زغال سنگ شمال ایران، واقع در سازند شمشک (البرز مرکزی و سنگرود) می پردازد. پس از آنالیز و سنجش نمونه های مورد نظر با دستگاه اسپکترومتری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES)، امکان تولید و استخراج ژرمانیوم از دو منبع یادشده بررسی می شود. نتایج حاکی از مقدار بسیار پائین عنصر ژرمانیوم در منابع مذکور می باشد، که استخراج آن از نظر فنی و اقتصادی قابل توجیه نیست.

البرز مرکزی، خاکستر، زغال سنگ، ژرمانیوم، سنگرود