مهدخت مداح - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم پایه
احمد مجد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم پایه
فتح ا... فلاحیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم پایه
فیروزه چلبیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم پایه

سالیسیلیک اسید (SA) یکی از تنظیم کننده های مهم القای مقاومت گیاهان نسبت به عوامل بیماری زا است که با تغییر فعالیتهای متابولیکی از جمله تغییر فعالیت آنزیم ها موجب افزایش مقاومت گیاهان به عوامل بیماری زا می گردد. به منظور بررسی اثر ضد قارچی SA و تأثیر آن بر فعالیت آنزیمهای پروکسیداز و کاتالاز، گروهی از بذرهای نخود (Cicer arietinum L.) رقم بیونیج به مدت 30 دقیقه در سوسپانسیون اسپور قارچ Ascochyta rabiei به میزان 10 اسپور در هر میلی لیتر و گروه دیگر در آب مقطر سترون قرار گرفتند. سپس بذرهای هر دو گروه در پتری های کشت شدند. این بررسی در قالب یک طرح کاملاً تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل با سه تکرار اجرا و تجزیه و تحلیل گردید. عامل اصلی دو گروه آلودگی و عدم آلودگی به قارچ و عامل فرعی غلظت های صفر، 0/1 و 1/5 میلی مولار سالیسیلیک اسید بود، که 3 روز و 6 روز پس از جوانه زنی بذرها به هر دو گروه اضافه شدند. عصاره های آنزیمی دانه رست های 8 روزه استخراج و مقدار پروتئین و فعالیت آنزیمهای پروکسیداز و کاتالاز عصاره ها سنجش شد. نتایج نشان داد تعداد دانه رست های آلوده در گیاهان تحت تیممار SA کاهش معنی داری در سطح یک درصد دارد. فعالیت آنزیمهای پروکسیداز و کاتالاز در غلظت SA 1/5 mM در ریشه ها کاهش و در اندام های هوایی افزایش معنی دار دارد. فعالیت آنزیمهای پروکسیداز و کاتالاز در ریشه دانه رستهای آلوده به قارچ بیشتر از ریشه دانه رستهای بدون آلودگی است. و در اندام های هوایی آلوده به قارچ کمتر می باشد. تغییر الگوهای ایزوآنزیمی پروکسیداز ریشه ها با الکتروفورز بر روی ژل پلی اکریل آمید ( سیستم PAGE) مورد بررسی قرار گرفت که نشان داد در پروکسیداز ریشه های آلوده به قارچ ایزوآنزیم جدیدی در ناحیه مولکولهای سبک ظاهر می شود. در نمونه های تحت تیمار SA 0/1 mM که کمترین فعالیت آنزیم را دارند این باند حذف می شود. در غلظت SA 1/5 mM دو باند جدید یکی در ناحیه مولکولهای سنگین و دیگری در محل مولکولهای سبک به جای دو باند در ناحیه مولکولهای سنگین به وجود آمد.

نخود، .Cicer arietinum L، Ascochytarabiei، سالیسیلیک اسید، پراکسیداز، کاتالاز، الکتروفورز