محدثه جعفرزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی( برنامه ریزی منطقه ای)، دانشگاه گیلان
نادر زالی - دانشیار دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان.
رقیه گودرزوند چگینی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری(برنامه ریزی مسکن شهری)، دانشگاه گیلان

در میانه راه قرن بیستم، رشد سریع جمعیت و تمرکز فزاینده آن در یک یا چند نقطه شهری پدیده نخست شهری را بوجود آورده که سبب عدم تعادل جمعیت، خدمات و سرمایه در بی عدالتی در سلسله مراتب نظام شهری شده است. در ایران نیز جمعیت پذیری سریع شهرها از تعادل برخوردار نبوده و تنها سبب رشد شهرهای بزرگ و کاهش رشد و توسعه شهرهای کوچک و روستا ها شده است. به همین سبب لزوم ایجاد تعادل در ساختار فضایی شهرها در توزیع متناسب جمعیت به عنوان یک ضرورت بشمار می آید. در این مقاله با استفاده از شاخص های کمی همچون نخست شهری، رتبه اندازه و هرفیندال و نرم افزار gis به مطالعه و تحلیل چگونگی توزیع فضایی جمعیت استان گیلان پرداخته شده که در آن جامعه آماری شامل کلیه شهرهای گیلان در دوره زمانی 1355 تا 1390 می باشد که بصورت اسنادی جمع آوری شده است. نتایج تحقیق بیانگر آنست که شهرهای استان گیلان از عدم تعادل شدید رنج برده و شاخص ها، نخست شهری و تمرکز در مرکز استان را نشان می دهند.

نظام توزیع جمعیت، شاخص نخست شهری، شاخص رتبه- اندازه، شاخص هرفیندال