سمانه شیرزادی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مریم عطاپور - عضو هیات علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
سهراب ایمانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

امروزه استفاده از اسانس های گیاهی به عنوان نوعی آفت کش زیستی طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است. از این جهت که موادی سازگار با محیط زیست بوده و در حفظ سلامت محصولات کشاورزی و به دنبال آن سلامت مصرف کننده اهمیت زیادی دارند. در این تحقیق سعی شده است به بررسی مطالعات صورت گرفته در زمینه استفاده از اسانس های گیاهی به عنوان حشره کش و مکانیسم افزایش پایداری آن ها در محیط پرداخته شود. اسانس های گیاهی با اثر کشندگی، دور کنندگی، ضد تغذیه ای و یا ممانعت از تخم ریزی خود بر روی حشرات می توانند باعث جلوگیری از خسارت به محصولات کشاورزی شوند. اسانس های گیاهی می توانند به صورت تماسی، خوراکی، گوارشی و یا تنفسی بر روی حشرات اثر گذارند. قدرت تجزیه زیستی بالا در اسانس ها سبب کم خطر بودن این ترکیبات برای انسان و محیط زیست شده است؛ با این وجود فراریت بالا و ناپایدار بودن آن ها موجب شده است که دوام اسانس ها پایین باشد و با توجه به میزان کم اسانس و دوام پایین آن، استفاده تجاری آن ها از نظر اقتصادی قابل توجیه نباشد. با کپسوله کردن، اسانس ها به صورت آهسته رهش درآمده و علاوه بر افزایش دوام، قدرت پخش اسانس نیز بالا رفته و رهایش تدریجی آن را سبب می شود. مواد همراه در این فرمولاسیون ها، روغن ها، اسیدهای چرب و یا اسیدهای خوراکی می باشند که ضرری برای انسان ندارند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که اسانس های کپسوله شده می توانند به عنوان مواد همراه در کنترل شیمیایی و یا حتی جایگزینی کارآمد جهت حذف سموم شیمیایی معرفی شوند. لذا در صورت توسعه تحقیقات و بالاخص یافتن ترکیبات سمی تر با میزان اسانس دهی بالا، می توان استفاده از این مواد را جهت کاربردهای وسیع تر و تجاری سازی پیشنهاد داد

اسانس، کپسوله کردن، آفت کش بیولوژیک، ضد تغذیه، اثر دورکنندگی، آهسته رهش