محمدصادق طاهر طلوع دل - استادیار عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
جمال الدین مهدی نژاد - استادیار عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
عاطفه موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

امروزه بحران ناشی از مصرف بی رویه مواد و انرژی بر اثر افزایش آلودگی های وارد به محیط زیست به عنوان چالش های پیش روی بشر مطرح است. توجه به معماری پایدار در طراحی و ساخت ابنیه بشری به گونه ای که کمترین آسیب را به محیط زیست به همراه داشته باشد، به عنوان راهکاری اجتناب ناپذیر فراروی بشر می باشد. یکی از سمبل های معماری پایدار، معماری سنتی ایران است، مهمترین معیار در طراحی شهری و بناهای سنتی معماری ایران همراهی با آهنگ طبیعت، استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و ساختن بناهایی با کمترین مصرف انرژی است، اما عمده این راهکارها در چند دهه اخیر به فراموشی سپرده شده است، در عوض معماری جدید و معاصر با زیاده روی در مصرف انرژی های غیرقابل تجدید، دارای اشکال است. لذا ضروری است تا راهبردهای طراحی در ساختمان های جدید و شیوه های ساخت و ساز آینده، با هدف کاهش مصرف انرژی و نیز کاهش آلودگی های زیست محیطی جهت گیری شود. در این مقاله سعی شده است تا با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی تحلیلی به بررسی مولفه های معماری پایدار درمسجد مدرسه آقا بزرگ کاشان به عنوان نمونه ای از بناهای سنتی ایران پرداخته شود. یافته های پژوهش حاضر بیانگر این است روش های طراحی استفاده شده در بناهای سنتی را می توان به منزله الگوی بهینه و به عنوان راه حلی سبز در طراحی بنا های آینده در نظر گرفت. ضمنا طبق نتایج بررسی در این تحقیق، الگوها و آموزه های برگرفته از بناهای سنتی پایدار ایران با پیشرفت فناوری های عصر حاضر در سطح جهان تطبیق دارد. درعین حال می توان پیشنهاد نمود که برای تامین پایداری در کالبد معماری باید به سمت تدوین ضوابطی پیش رفت که بر مصرف حداقل انرژی، استفاده ازانرژی پاک، استفاده از مصالح تجدیدپذیر، حفظ و تجدید انرژی بدون تولید آلودگی براساس آموزه ای معماری سنتی تأکید گردد.

معماری پایدار، معماری سنتی، مدرسه آقا بزرگ کاشان، انرژی پاک، فناوری نو