نادعلی بابائیان - دانشیار دانشگاه مازندران
حشمت ا... رحیمیان - استاد دانشگاه مازندران
مهتاب کاکاوند - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه مازندران

ابتدا تعدادی لان نر عقیم (A-Line) و ارقام ایرانی به عنوان نگهدارنده های نر عقیمی (B-Line) انتخاب گردیدند و سپس نتاج F1 و بعد تلاقی های برگشتی حاصل از سه سال متوالی (BC1, BC2, BC3) ایجاد گردید. به منظور ردیابی ژن عقیمی نر در تلاقی های برگشتی برنج DNA کل از همه لاین های موجود با استفاده از روش CTAB استخراج شد. نشانگر RAPD برای تشخیص لاین های مورد نظر در مرحله گیاهچه (30 روزه) به کار رفت. نتایج نشان داد که تحت شرایط 37 درجه سانتی گراد دمای اتصال 2mM و غلظت Mgcl2 در کلیه لان های نر عقیم، یک قطعه 1600 جفت بازی توسط آغازگر OPA12 تکثیر یافت. این در حالی است که هیچ یک از لاین های نگهدارنده نرعقیمی (B-Line) این باند را نشان ندادند. همچنین در تمامی نتاج F1 و تلاقی های برگشتی که نتیجه تلاقی نتاج F1 در ارقام ایرانی بودند، قطعه 1600 جفت بازی تکثیر گردید. نتایج ارزیابی موررفولوژی که شامل رنگ آمیزی دانه گرده با یدور پتاسیم بود این نتایج را تائید نمود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که قطعه 1600 جفت بازی که توسط آغازگر OPA12 تکثیر می گردد می تواند به عنوان نشانگر RAPD جهت تشخیص گیاهان نر عقیم و نر بارور در مرحله گیاهچه مورد استفاده قرار گیرد.

برنج ، نشانگر RAPD ، نرعقیمی ، تلاقی برگشتی