محمد امیدی - بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
اکبر حسینی پور - بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
حسین معصومی - بخش گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
حشمت اله رحیمیان - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه مازندران، ساری

فیتوپلاسما ها (موجودات شبه مایکوپلاسمایی ) از عوامل بیماری زای غیر قابل کشت هستند و عمدتاً توسط زنجرک های تغذیه کننده از آوندهای آبکش به شیوه پایا - تکثیری به گیاهان منتقل می شوند. فیتوپلاسماها در تعدادی از گیاهان زراعی، باقی و نیز علف های هرز ایجاد بیماری می نمایند. به منظور بررسی نقش زنجرک های گونه Orosius albicinctus در اپیدمیولوژی بیماری های فیتوپلاسمایی در استان کرمان، این زنجرک ها از مزارع کنجد جیرفت و شهداد با علائم بیماری گل سبز جمع آوری شدند. سپس در شرایط گلخانه بر روی بوته های پروانش جوان واقع در زیر درپوش های پلاستیکی رها شدند . تعداد دو بوته از ١۵ بوته پروانش، علائم فیلودی و کوتولگی نشان دادند. از بوته های علائم دار و نیز از جاروک لیموترش، گل سبز کنجد و فیلودی خیار (به عنوان شاهد) DNA استخراج شد و در واکنش های زنجیره ای پلیمراز و با آغازگرهای عمومی فیتوپلاسمایی P1/P7 مورد ارزیابی قرار گرفتند. از پروانش های علائم دار و نیز از فیتوپلاسما های شاهد قطعه DNA ای به اندازه 1800 جفت باز تکثیر گردید. این قطعه با آنزیم های Taq I و Alu I ،Rsa I هضم شد (PCR-RFLP). نتایج مبتنی بر این هضم آنزیمی نشان داد که الگوی هضمی DNA فیتوپلاسمایی حاصل از بوته پروانش آلوده شده با O .albicinctus جمع آوری شده از جیرفت با الگوی PCR-RFLP بوته پروانش آلوده شده با زنجرک منشاء شهداد و نیز با فیتوپلاسمای شاهد بررسی شده منفاوت می باشد. با توجه به نتایج این تحقیق، چنین به نظر می رسد زنجرک O .albicinctus ناقل طبیعی دو فیتوپلاسمای مختلف است.

فیتوپلاسما، Orosius albicinctus، PCR-RFLP