محمدامیر بی تعب - دانشجوی کارشناسی ارشد بیولوژی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشه
سیدمحمدباقر نبوی - دکتری بیولوژی دریا و رئیس بخش محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست ایران
محمد مختاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیولوژی دریا از دانشگاه علوم و فنون دریایی خ

چشمه های آب گرم دریایی حدود یک دهه است جهت استخراج منابع فلزی و غیر فلزی مورد توجه قرار گرفته اند . لذا برای استفاده از آنها ابتدا باید جهت ردیابی و یافتن آنها اقدام نمود . این ساختارها بیشتر در مناطقی که تکتونیک صفحه ای فعال است، اطراف مرزهای فعال آتشفشانی و خط جهانی زلزله قراردارند . البته مواردی هم بطور پراکنده وجود دارد . جهت اکتشاف آنها راههای متفاوتی وجود دارد که به مواردی اشاره می شود؛ استفاده از CTD مهمترین روش اکتشاف آنها است . CTD دستگاهی است که از روی شناور کنترل شده، و قادر است پارامترهای آب مانند دما، شوری و اکسیژن را بصورت مکانیزه اندازه گیری کند . از آنجایی که در مناطق چشمه های آب گرم، بدلیل خروجی آنها، مواد معلق در آب زیاد بوده و باعث افزایش کدورت آب می شود، CTD قادر است بوسیله دستگاههای تکمیل کننده دیگری که به آن متصل می شود، میزان کدورت، آهن، سولفید، منگنز، PH و . . . را نیز بسنجد . لذا جهت استفاده، آنرا به دنبال شناور بسته و در اعماق مختلف شبیه یویو yo-yyo بالا و پایین می کنند )به این عمل Tow-yo گویند ( . پس از اندازه گ یری پارمترها، در صورت مشاهده تغییرات در داده ها، اقدامات مقتضی انجام می شود . همچنین از نمونه برداری موجودات بسترزی، وبا استفاده از شناسایی موجودات شاخص این مناطق، می توان به وجود این معادن دریایی پی برد . از دیگر روشهای مورد استفاده، بخصوص در چشمه هایی که غیر فعال شده اند، نمونه برداری از رسوبات بستر دریا، بوسیله دستگاههای مختلف مثل کورر Corer است . در این مورد نیز با اندازه گیری فلزات در رسوب، به وجود این مناطق پی می برند . بعلاوه از دوربین های زیر آبی و دستگاه سونار نیز جهت تشخیص چشمه های آب گرم دریایی می توان بهره مند شد . از سویی در چشمه هایی که خروجی آنها با گازهای متان، سولفید هیدروژن و هیدروژن همراه است، بوسیله آزمایشهای گازشناسی، شناسایی شده و جهت استخراج اقدام می شود

تکتونیک صفحه ای، رسوبات، موجودات شاخص، Tow-yo، CTD