میلاد بابازاده - گروه معماری، موسسه آموزش عالی روزبه، زنجان، ایران
علیرضا جزپیری - گروه معماری، موسسه آموزش عالی روزبه، زنجان، ایران
علی شکوهی - گروه شهرسازی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

درعصر حاضر کودکان به عنوان یکی از مهمترین و آسیب پذیرترین اقشار جامعه، کمتر در برنامه ریزی و طراحی شهری و معماری به عنوان یک عامل مستقل، مهم و تأثیر گذار در نظر گرفته می شوند. با شروع عصر مدرن مجتمع های مناسبی برای بازی نادیده گرفته می شود. این گونه محیط ها با تراکم بالا برای کودکان به عنوان عامل منفی تلقی شده که نتیجه آن افزایش معضلات و نابهنجاری های اجتماعی می باشد که اثرات منفی آن بعدها در خود کودک، خانواده و جامعه نمایان گر خواهد شد. بازی در رشد اجتماعی کودک تأثیر پشمگیری داشته و تعامل در بازی با دیگران، کودکان را قادر می سازد تا تصورش را از خود و دیگران به صورت عملی رشد دهد. رشد اجتماعی یکی از عوامل مؤثر در پایداری اجتماعی جامعه می باشد. در این پژوهش ابتدا به نقش فضای بازی کودکان در رشد اجتماعی کودکان و اثربخشی آن در مجتمع های مسکونی پرداخته می شود که این امر به وسیله پژوهش های کتابخانه ای و میدانی که به وسیله پرسشنامه هایی که از دو جامعه آماری، یکی دارای فضای بازی در محل سکونت پرسش شوندگان و جامعه آماری دوم فاقد این فضاها بودند، صورت گرفت. در مرحله بعدی با توجه به مطالعات و جمع بندی نتایج پرسش نامه ها، نشان از رضایت بالای ساکنان مجتمع مسکونی دارای فضای بازی برای کودکان نسبت به مجتمع دوم بود. در مرحله بعدی راه بردهایی برای طراحی بهتر این فضاها با توجه به رویکرد روانشناسی رشد کودکان به عنوان یکی از گام های رسیدن به پایداری اجتماعی، ارائه شده است.

توسعه پایدار، معماری پایداری اجتماعی، فضای بازی کودکان، مجتمع های مسکونی، روانشناسی رشد