فریبا ظفری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان
ایمان فاضلیان - مدرس، دانشگاه غیرانتفاعی دانش پژوهان
مسعود نصری - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان

بادگیر از جمله عناصری است که پس از اضافه شدن به معماری خود به عنوان سمبل معماری کویری مطرح شد ، این عنصر علاوه برنقش عملکردی زبان معماری کویری را غنی تر کرده است ، بادگیرها به عنوان سیست ها م تنفس ساختمان محسوب میشدند که نوعاً ازمصادیق بارز استفاده از انرژیهای طبیعی به شمار میرود. این درحالی است که در گذشته ایرانیان با ابداعات و خلاقیت و با وجودامکانات محدود زمان خود، توانسته بودند بر مشکلات اقلیمی فائق آمده و در بدترین شرایط اقلیمی نیز بالاترین آسایش و آرامش رابرای ساکنان به ارمغان آورند. بادگیرها سیستم تنفسی شهر محسوب میگردند و از مصادیق بارز استفاده از انرژیهای پاک به حسابمیآیند. بادگیر شرایطی را فراهم میآورد تا جریان هوا در داخل ساختمان برقرار گردد و در تماس با عناصر رطوبت زا همچونحوض، باغچه و درختان کمبود رطوبت زمین را جبران و محیطی مطبوع در ایام گرم و طاقت فرسای تابستان ایجاد مینمود. با ها بادگیراشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شدهاند. تا قبل از اخت ها راع کولر برقی و گسترش آن در شهر ی مختلف، از بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی استفادهمیشده است و هنوز هم میتوان باقیمانده این بادگیرها ها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب در شهر یی مانند بندر عباس، بندر لنگه،قشم، بوشهر و اقلیم گرم خشک نواحی مرکزی مانند کرمان، نایین، یزد، طبس، کاشان، سمنان، اصفهان و حتی نواحی جنوب شهرتهران مشاهده نمود.این مقاله با بررسی انواع بادگیرها ، به تحلیلی بر کارکردهای آن به عنواننماد معماری در مناطق خشک می پردازد،که در معماری پایدار در طراحیهای معماری خصوصا ضرورت توجه به عناصر اقلیمی و معماری سنتی و دانش فنی مربوط به آن میبیست مورد توجه طراحان قرار گیرد.به نظر می ها رسد ترکیب خلاقیت گذشته ایرانیان با تکنیک های مدرن روز جهان می بایست به نتیجهکامل تر و راحت تر بیانجامد که جای آن اکنون در معماری ایران خالی میباشد.

معماری پایدار، اقلیم، معماری کویر، بادگیر