آرمین منیرعباسی - استادیار گروه عمران، دانشگاه پیام نور، ایران
علیرضا عسگری سرشگی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران- مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه پیام نور کرج
باقر دستیار - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران- مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه پیام نورکرج
امیر سلجوقی - کارشناسی ارشد، مهندسی عمران- مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه پیام نور کرج

تداوم رشد اقتصادی ایران مانند دیگر کشورهای درحال توسعه، نیازمند ایجاد توسعه پروژه های زیربنایی کشور می باشد. به همین دلیل در پنج برنامه توسعه اقتصادی کشور، سرمایه گذاری زیادی بر روی زیربناها انجام گرفته، ولی در این راه گلوگاه هایی مانع ساخت و گسترش این پروژه ها می شو. هزینه های بسیار زیاد و مدت زمان اجرای پروژه های زیربنایی و میزان منابع سرمایه گذاری دولتی دلایلی است که دستیابی به اهداف موردنظر با اتکا به این منابع را مشکل می سازد و برای تحقق این مهم، مشارکت پخش خصوصی واقعیتی انکارناپذیر می باشد. BOT را می توان یکی از روش های مطمئن برای جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی در راستای ساخت پروژه های بزرگ و زیربنایی دانست. این روش با وجود تمامی ویزگی های مثبت خود همواره توانایی دستیابی به اهداف خود را نداشته است. شکست در چنین پروژه هایی هزینه های سنگین اقتصادی و اجتماعی را به تمامی طرف های قرارداد تحمیل خواهد کرد. به همین دلیل دولت ها و شرکت های خصوصی به دنبال ساختاری هستند که بتواند چنین پروژه هایی را برای رسیدن به اهداف خود، حمایت کند؛ تلاش برای ایجاد ساختار مدیریت ریسک در پروژه های BOT با این هدف بوده که می تواند تا حدود زیادی تضمین کننده موفقیت پروژه باشد. لذا آنچه که در ساختار BOT باعث موفقیت می شود پرداختن به بحث ریسک و مدیریت آن می باشد. در این مقاله با توجه به تجربیات دیگر کشورها در این زمینه و جمع آوری نظرات متخصصان کشور و با مطالعات میدانی گسترده علاوه بر پرداختن به کاربرد قرارداد BOT در پروژه های زیربنایی به بررسی مدیریت ریسک در پروژه های زیربنایی پرداخته شده است.

روش ساخت- بهره برداری- انتقال، BOT، مدیریت ریسک، پروژه های زیربنایی